سایت مدیریت حوزه علمیه خواهران استان قم

برای دریافت و مشاهده‌ی فایل کتاب روی تصویر کتاب کلیک کنید.

مجموعه ی حاضر شامل بیانات حضرت آیت الله خامنه ای (مدّظلّه العالی) در مقوله ی علم، تولید علم، تحقیق و پژوهش از ابتدای رهبری معظم له است، که با همکاری جمعی از طلّاب و محقّقان حوزه ی علمیه ی قم و طی حدود سه سال کار مستمر به ثمر رسیده است. بدون تردید این اثر می تواند علاوه بر پاسخگویی به سؤالات مذکور و تبیین موضوعات مختلف مربوط به علم و تولید علم، به عنوان یک منبع و مرجع علمی تأثیرگذار و هماهنگ کننده ی علوم و مراکز علمی در فضای رو به پیشرفت علم و دانش جامعه ی اسلامی ایران ایفای نقش نماید.
در این مجموعه تلاش گردیده است ضمن فراهم نمودن زمینه ی استفاده ی حدّاکثری مخاطبان از مطالب مربوط به این موضوع، مجموعه ی بیانات رهبر معظّم انقلاب در این زمینه به طور کامل پوشش داده شود.
موضوعات مهم مطرح شده: علم در اسلام و در میان مسلمین/ جایگاه علم در سیر تاریخی غرب/ دیدگاه استکباری غرب درباره ی علم/ لزوم تفکیک فرهنگ غلط غرب از علم غربی/ جایگاه علم در سیر تاریخی ایران/ علم؛ عامل اقتدار کشور/ علم در حوزه ها و دانشگاه/ جنبش نرم افزاری

200 نکته از این کتاب استخراج شده است و تقدیم طلاب و اساتید و بازدیدکنندگان محترم می‌شود.

1.       شناخت مقوله ی علم

علم یک نوع معرفت است وبرای جامعه بشری یک ضرورت محسوب می شود اگر علم نباشد انسان درتاریکی قرار خواهد گرفت ونخواهد توانست اشیای پیرامون خود رابشناسدوازآنها بهره برداری کند. (در دیدار دانشگاهیان و فرهنگیان در بابل، 25/07/1374)

2.       علم مادی هم شریف است

درفناوری پیشرفته ای که دنیا لحظه به لحظه قدم های بلندی رادرآن برمیدبردارد ماباید مرتب به عنوان مشتریومصرف کننده دنبال آن بدویم ازآنها استفاده کنیم واحیانا کپی برداری ومقلد باشیم مادر همه امور احتیاج داریم که ارتقاءعلمی پیداکنیم اگر ماارتقاء علمی درجامعه پیدانکردیم بلاشک فردای کشوربه دچار مشکلاتی بزرگ  بدهی است آنچه را که دنیای مادی بدست آورده است به کمک علم بدست آورده است علم که دیگر مادی ومعنوی ندارد علم علم است علم معرفت استعلم خریز وشریف است گوهر است علم آن چیزی است که انسان باید دنبال آن باشدچشم باز انسان درحرکت است همه جاباید دنبالش برویمشما ملاحظه می کنیدومیبنید که دیگران رفتند. (در دیدار دانشگاهیان و فرهنگیان در بابل، 25/07/1374)

3.       ارزشهای ثابت دینی باوجود پیشرفت علم وفناوری

امروز بشریت به همین خصلتهایی که امیر المومنین پرچمدارش بوداحتیاج دارد این خصلتها باپیشرفت علم باپیشرفت های فناوری با پدید امدن رو شهای جدید دردنیا کهنه نمی شود عدالت کهنه نمی شود انصاف وحق طلبی کهنه نمی شوددشمنی بازورگو کهنه نمی شودپیوند دل با خدا کهنه نمی شود اینها رنگ ثابت وجود انسان در همه تاریخ است. (دانشگاه امام حسین(ع)،24/02/1377)

4.       اوج گیری علمی مسلمین حاصل اهمیت داشتن علم دراسلام

دراسلام وضعیت به کلی متفاوت است دراسلام ضدیت دین باعلم وضدیت دین باعقل اصلامعنا ندارددراسلام یکی ازمنابع حجت برای یاقتن اصول وفروع دینی عقل است اصول اعتقادات راباعقل بایستی بدست آورد دراحکام فرعی هم یکی ازحجتهاست اگر شما به کتب احادیث ما نگاه کنید مثل کتاب کافی که هزارسال پیش نوشته شده اولین فصل آن (کتاب عقل والجهل )است که اصلا فصلی است درباب عقل وارزش اهمیت آن واهمیت دانائی وخردمندی  اسلام همچنین نسبت به علم،مهمترین حرکت ومهمترین تحریک تحریص راداشته است.( دردیدار استادان ودانشجویان قزوین26/09/1382)️

5.       اصلا ببینید احادیثی که درزبان هاست وگاهی مورد تعمق قرار نمیگیرد،چقدر بعضی ازنکات مهم است(الناس الثلاثه:عالم متعلم علی سبیل نجا وهمج رعاع)اصولا ماسه دسته انسان داریم:انسانهای دانشمندندوانسانهایی درطریق دانستن هستند بقیه همج رعجاع هستند.همج رعاع یعنی انسانهای سرگردان وبی ارزش وبی وزن میبیند که اسلام اصلا نسبت به علمدردرجه اول ارزش را روی علم میبرد چه داشتن علم وآموختن آن به دیگران وچه فراگیری علم،محیط اسلامی، چنین محیطی است. (همان)

6.       علم وحکمت:ازروئوس برنامه های دعوت اسلامی

درراس برنامه های دعوت اسلامی :سه چیز ازهمه مهمتر است که درآیات کریمه قرآن به آن تصریح شده است علم وحکمت ،تزکیه واخلاق،وعدالت وانصاف که اگر درست نگاه کنیم،امروز هم بشر محتاج این سه چیز است. (دردیدارمسئولان وقشرهای مردم  درسالروز مبعث پیامبر اکرم(ص)، 30/05/1386)

 

7.       دعوت همه جانبه اسلام به علم

علم بشر امروز پیشرفتهای زیادی داشته است،منتهی دریک بعد خاص علوم مادی وطبیعی_علوم مربوط به زندگی مادی بین بشریت پیشرفت کرده است اما بشر درعلوم معنوی چیزهای که ذهن بشر رانسبت به مبداآفرینش وبه توحید الهی روشن میکند دل اوراهدایت میکند به آن سمتی که  بشر برا یان آفریده شده است محتاج آموختن وفراگرفتن است دعوت اسلام به علم،یک دعوت همه جانبه است. (دردیدارمسئولان وقشرهای مردم  درسالروز مبعث پیامبر اکرم(ص)، 30/05/1386)

8.       احترام وتکریم متعلم در اسلام

نکته ای دراینجا وجود دارد که بازهم جنبه ارزشی دارداین راهم عرض بکنم خطاب به شما معلمین است که از نظر اسلام همانطور که معلم احترام دارد وباید تکریم شود شاگرد راهم باید تکریم کرد ونباید به شاگرد اهانت کرد این یک جنبه بسیار پرورشی است اینجا یک روایتی نقل شده است ازکسی که فرامیگیرید تواضع کنید وکسی که ازشما فرامیگیردتواضع کنید ( دیدار معلمان استان فارس،12/02/1387)

 

9.       یگانگی علم دینی وغیر دینی درگذشته

علم ودین چندین قرن باهم توام بودند .یعنی علما غالبا کسانی هستند که اهل دین بودند وعلم ودین وعلم غیرعلوم  دینی،باهم مخلوط بوده ودست یک دسته افراد بودمحمد بن زکریای رازی یاابن سینا یک فقیه هم بودندضمن اینکه مثلا یک دانشمند بزرگ هم بودند دیگران هم همینطور. (در دیدار وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و روسای دانشگاه های علوم پزشکی سراسر کشور، 01/08/1389)

 

10.   پیشرفت علمی درکناررشد اخلاقی

علم باید درکنار اخلاق،وپیشرفت صنعتی وعلمی ومادی درکناررشداخلاقی باشد وتوجه به خداهم مایه یاصلی رشد اخلاقی به حساب می آید (در دیدار گروهی از خانوادههای شهدا و جانبازان و اقشار مختلف مردم و جمعی از مسئولین، 01/08/1370)

 

11.   اسلام :پرچمدارعلم ومعنویت

درصدر اسلام، اسلام آمد وچراغ علم ومعنویت رادردنیا روشن کرد. (دراجتماع مردم مشهد درحرم امام رضا ع درروز عید فطر15/01/1371)

 

12.   همراهی باروح دینی:شرط فایده مندی دانش

عزیزان من! سعی کنید روح وایمان دینی رادرخودتان تقویت کنیددانش آن وقت به کار می آیدکه بادین همراه باشد .خوب دینی دراختیار شماست.خوب معنویت وصفای در این دین است دین منطقی، همراه بامبانی اعتقادی مستدل قابل قبول وروشنفکر پسند.آن وقت دانش ما،هم برای خودتان وهم برای بشریت مفید خواهد بود بعضی افراد خیال می کنند دانشجو به مجرد اینکه وارد دانشگاه شد دیگر باید دین راببوسد وکنار بگذارد ،خیراین طرز فکر مربوط به دوران طاغوت بود.آنها اساسا دانشگاه رامحیط ضد دینی وغیر دینی کردند وبراین کار اصراروتعمد داشتند. (دردیدار دانشگاهیان وفرهنگیان استان کهگیلویه وبویر احمد18/03/1373)

 

13.   ثواب الهی متناسب بافایده ی علم

علمی که یاد میدهد هرچه مفیدتر باشد، ثواب آن بیشتر است این طورنیست که اگر قرآن وعلوم دینی رایاد دادید،ثواب داشته باشد،اما یاد ددن جبر مثلثات وهندسه وفیزیک ثواب نداشته باشد،شما سرکلاس درس می دهید وبچه های مردم راعالم میکنید.هردرسی که میتواند یک انسان راعالم ودانشمند ومفید برای جامعه کند،یاددادن آن ثواب دارد.این منطق اسلام است. (دردیدارکارگران وفرهنگیان نمونه وکارکنان بنیاد مسکن13/02/1374)

 

14.   کارآمدی ایمان درتحقیقات علمی

همچنان دربعضی ازمیدانها_مثل جنگ یا سازندگی کشور،که میدانهای عملی است دیدیم نقش ایمان وعقیده ی دینی وروحیه انقلابی چقدر کارآمد است عینا درزمینه تحقیقات وعلوم وکارهای فکری وفرهنگی هم همینطور است.یکی ازعوامل عمده ی پیشرفت همت واراده واعتماد به نفس است واین روحیه درنیروهای مومن انقلابی بیشتر است لذا کار پیشرفت دارد شما ها که الحمد الله بااین روحیه خوب وایمانی دوجبهه ی وجهادی دردانشگاه مشغول به کار هستید. (دردیدار انجمن اسلامی وجامعه اسلامی  پزشکان20/04/1373)

 

15.   ایمان ،برتر ازعلم

دربعضی از جاها که پای علم لنگ است،ایمان کارساز است اگرشما تاریخ وتنگناهابیشتر باسرانگشت ایمان باز شده است تابامشت علم جای که درآنجا پیاده وناتوان است،ایمان کشورها رانجات داده وملت ها راازاسارت خارج کرده است .ایمان تسلط بدیها وزشتیهاوستمها رازایل کرده است.چیزی که ازاهمیت زیادی برخورداراست،پیداکردن نقش ورابطه ی سه مقول دانش،روشنفکری وایمان است. (در دیدار مسئول دفتر نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه ازاد اسالمی وگروهی از اساتید دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، ۲۳/۰۳/74)

 

16.   اهمیت جهت گیری وروح علم آموزی 

امروز دربعضی ازمناطق دنیا،برای نابودی ارزشهای انسانی تعلیم علم داده میشود.امروز کسانی هستند که علم رافرامیگیرندبرای اینکه درپشت مرزهای کشورهای بیگانه،برای اهداف شیطانی کمین گرفته اند،به آنها کمک کنند این ارزش نیست یک روز درهمین آب وخاک مقدس ما،کسانی علم راآموختند برای اینکه جامعه ایرانی وکشورایران رابه سمت فساد،بیشتر وبهتر سوق دهند.این ارزش واعتباری ندارد.جهت وروح مهم است. (دردیدارجمعی ازکارگران وفرهگیان12/02/75)

 

17.   فراگیری وتوسعه علم برا ی خدا

همان اسلامی راکه میگوید"به سراغ کشف منابع طبیعی وساختن این  دنیا بروید" ابزار مادی رابه دست بگیرید،ذهن رامجهز به علم کنید، دنیارا، طبیعت را، ماده را، ومنابع رابشناسیدوکشف کنید وپرورش دهید،چون ازآن شماست .یادآور میشوداین همه رابرای خدابکنید، به یاد خدا باشید، ذکر خداراازدل بیرون نکنید،وهمه این کارهارابه صورت عبادت انجام دهید.( دردیدار اعضای هیئت مدیره مرکز جهانی علوم اسلامی26/06/76)

 

18.   تسلط برعلوم جدید باقوت ایمانی

اگرما بتوانیم انسانهای راپیداکنیم،که حالافرضاازعلوم جدیدهم چندان چیزی نمیدانند،اما انسانهای قوی وبزرگی هستند،اینها خواهند توانست همان علوم را هم درقبضه اقتدار خودشان دراورند،وخود راازآسیب کسانی که مجهز به آنها هستند،درامان نگه دارند،یا حتی سیاستهای آنها راباطل کنند. (در دیدار اعضای هیات مدیره مرکز جهانی علوم اسلامی، 24/06/1376)

 

19.   سازگاری تمدن با تدین

تدین وتمدن چراباید باهم منافاتی داشته باشد؟تمدن یعنی زندگی توام بانظم علمی،باتجربیات خوب زندگی،استفاده ازپیشرفتهای زندگی وتدین یعنی جهت درست درزندگی داشتن،جهت عدل انصاف ،صفا ،صداقت وروبه طرف خدا،اینها باهم چه منافاتی دارد؟انسان می تواند بااین جهت گیری،آن طوری زندگی کندکمااینکه خیلی ازدانشمندان ومتفکران مامتدین بودند،خیلی از پیشروان همین تمدن کنونی اروپا هم،البته عمدتا دردوره های بعدی متدین بودند.تمدن اسلامی درزمان خودش جزء تمدنهای درخشان تاریخ بود که امروز هم نشانه هایش وجود دارد.امروز هم بحمدالله خیلی ازملتهای مسلمان بخصوص ملت ما ازمدنیت بهره مند میشوند.ازدانش روزاستفاده ودرتحصیل آن کوشش میکنند درهرجایی که کوشش کنندپیشرفتهای بسیاری هم بدست می آورند.متدین هم هستند ومنافاتی هم ندارند. ( در گفت و شنود صمیمانه با گروهی از جوانان و نوجوانان(گروه کودک و نوجوان صدا و سیمای برنامه ی نیمرخ)، 14/11/1376)

 

20.   تحول روحانی مسلمین،مبدا پیشتازی درعلم وتفکر

اگر شماملاحظه میکنندکه مسلمانان به برکت برهه کوتاه حاکمیت خدادرصدر اسلام به برکت همان چند سال معدود توانستند قرنهای متمادی دنیا رامتحول کنندبه دنیا علم مدنیت وتفکر عقل وروح ومعنا ومنطق وهمه چیز ببخشندآن مد نیت عظیم اسلامی راپدید آوردو زمینه های پیشرفتهای بشررادرسالها وقرنهابعد ازآن ایجاد کنندبه خاطر آن تحولی است که دراسلام صدر اسلام به وقوع پیوست. ( در دیدار اقشار مختلف مردم، 29/07/1377)

 

21.   فقدان تربیت:خسارت عظیم تردرمقایسه بافقدان علم

اماهمه این ضررهای که ازندانستن میبریم درمقابل ضررهای که درمقابل عدم تربیت درست میبریم باز کم وکوچک است.درهمان نواحی وزمینه های که از علم داریم،وقتی که تربیت انسانی،تربیت  صحیح نیست همان برای ما ضربه است ببینید چه خسارت بزرگی است انسان زحمت می کشدیک دانش پیدامی کند واین دانش ،موجب سقوطش شود،این خسارت خیلی بزرگی است اینجاست که تربیت اهمیت پیدا می کند. (دردیدار وزیر اموزش وپرورش07/12/1378)

22.   خسارت ناشی ازجهالتها

بشر دردوران زندگی خود،ازجها خودش خیلی ضرردیده است،هنوز هم همینطور است.چون این مقدارکه بشر علم پیداکرده است،درمقابل آن چیزهای که نمی داند خیلی کم ناچیزاست این رادانشمندان بزرگ گفته اند وماهم از آنها یاد گرفته ایم.دانشمندان معروف دنیا می گویند دانسته های ما ازاین عالم وجودواین ساحت عظیم هستی وبه اندازه یک حلقه است وماخیلی چیزها را نمی دانیم،واقع مطلب هم همین است یعنی آدم حرفهای که از مناطق نزیک به ذهن میشنود میبینند همینطور است خیلی چیزها رانمی دانند علم هنوز انقدر پیش نرفته است.بشر چوب جهل راخورده،الان هم می خورد،ولیکن آن مقداریکه بشر چوب عدم تربیت را خوردهبه مراتب بیشترازآن است که چوب جهل راخورده است.این یک مقایسه خیلی روشن دراختیار ما می گذارد.ببینید انسان ها براثر ندانستن،جهالت وعدم معرفت،چقدر ضررکرده اندهمین الان مادررفتارهای شخصیفدررفتارهای گروهی سیاسی مان ،براثر ندانستنها چقدراشتباه وچقد رضررمی کنیم. (دردیدار وزیر اموزش و پرورش و مسئولان امور تربیتی، 07/12/1378)

 

23.   علوم وبرنامه ریزی:معنای حزب الهی بودن

وقتی من کلمه حزب الهی رابرزبان جاری میکنم منظورم این است چنین انسانی میتواند هدفهای بزرگی راترسیم کند،برای آن برنامه ریزی کند وعالمانه پیش ببرد،چه  کسی مفلح وکامیاب می شود؟مگر بدون علم وبرنامه ریزی وهمت وبدون خصوصیات والای یک انسان می شود کامیاب شد؟مگر دستگاه خداهمین طور بی حساب است؟ (دردیدار گروهی از دست اندرکاران پروژه ی موشکی سپاه، 18/03/1379)

 

24.   تاثیر ملاک های معنوی دربه کارگیری علم وتخصص

به نظر من این حرف (ملاک های معنوی)به معنای نفی علم تجربه وتخصص این حرفها نیست که بعضی افرادشلوغش می کنندوتاگفته می شود ملاک های معنوی وملاک های ارزشی وملاک های خدایی رابیاورد میگویند اینها باعلم مخالفند نه،اگر این هم نباشد علم هم به کارگرفته نمی شود،تخصص وتجربه هم به کارگرفته نمی شود،شما که متخصص عالم فنی ومتخصص  ودرس خوانده وباابتکار هستید اینهارادرراهی که برای شخص خودتان منافع محسوسی ندارد،کی به کار میبرد؟آن وقت باید یک دلسوزی واخلاصی درشما باشد.اگر خدای نکرده این اخلاص ودلسوزی درمن وشما نباشد چرااین تجربه رااینجا به کارببریم؟میبریم جای به کار ببریم که برای خودمان سودی داشته باشد نتیجه این میشودعاید این بخش نمی شود یعنی چیزی عاید دولت وعاید کشور نمیشود،این اساس قضیه است. (در دیدار وزیر و مسئولان وزارت مسکن، 25/03/1379)

 

25.   تاثیر ایمان درپیشرفت علمی

بعضی کسان نگویندکه شما همیشه روی آن تکیه میکنیدوازعلم وغافل میشوید نه علم وتجربه وپیشرفت علمی را بانیروی ایمان،بیشتر می شود بدست می اورد وکسب کردوبعد آن رابه بهترین ونیکوترین وجهی درجای خود به کار برد. (دردیدار اعضای کنگره سرداران شهید لشگر علی بن ابیطالب(ع)، 19/11/1379)

 

26.   استفاده ازروشهای علمی:نشانه های تدین

مواظب باشیداین طور نباشد که ماچون متدینیم . دیگر لازم نیست کار علمی ودقیق وحساب شده وبراساس موازین انجام دهیم،نخیر.اگرکسی متدین است یکی ازنشانه های تدین درمحیط کار،همین است که باید ازروشهای علمی ،وریز بینانه استفاده کرد،تاانشاالله اشتباهات کمتر شود. (دردیدار اعضای سازمان حفاظت اطلاعات وزارت دفاع وپشتیبانی نیروهای مسلح، 07/12/1379)

27.   تاثیر روحیه اسلامی بر فراگیری علم

تفکر اسلامی یک ملت رازنده بانشاط امید وپرتحرک میکند.به خاطر همین روحیه بود که یک روز دنیای اسلام درقله ی علم قرارگرفت می دانید درقرن های سوم وچهارم بعد ازظهور اسلام که بتدریج حرکت علمی دردنیای اسلام شروع شده بود،دنیای اسلام دراوج علم قرارگرفت.آن روز دراروپاوسایر نقاط دنیا درآسیا شرق آسیا چین وغیره ....درحد دنیای اسلام از علم خبری

نبود.دنیای اسلام درقله علم قرار گرفت واین به خاطرهمان روحیه ای است که اسلام به انسانها می آموزد. (در دیدارجمعی از  دانشجویان اتحادیه ی انجمن های اسلامی شرق اروپا19/05/1381)

 

28.   فرهنگ ودانش ایرانی سرچشمه دردین دارد

البته ملیت ماازاول بااسلام آمیخته بود.زبانمان ادیان مان دانشمان ودانشمندان ما بااسلام آمیخته بودند.درتاریخ میبینیدکه دانشمندان برجسته ونام آوروماندگارما کسانی هستند که دانش دین رادرکناردانش های معمولی زندگی دارابودند یعنی همه دانش ها ازمجموعه دین برآامده است.البته این به آن معنا نیست که طلاب مدرسه دینی این خصوصیت راداشته اند نه،جامعه،جامعه دینی بود.فرهنگ ما،دانش ما،رفتارما،وسنت های ما بادین آمیخته استوبسیاری ازآنها از دین سرچشمه گرفته است. (در جمع کارکنان سازمان صدا و سیما، 28/02/1383)

 

29.   دین: سازگار وجهت دهنده ی علم

دردنیا برای اینکه ثابت کنندعالم  سکولاردارد ودانش باارزشهاکاری ندارد،خیلی سعی شد وبرایش فلسفه درست کردند واستدلال کردند وبحث کردندبرای اینکه مفهوم دانش رایک مفهوم مجرد ازارزشها معرفی کنند درست نقطه مقابل کاری که الان شما کرده ایدشما می گویید جهاد دانشگاهی:جهاد یک ارزش است حقیقت مطلب هم همین است که علم وعقل ابزار دوجنبه ای است،میتواند درخدمت ارزشها قراربگیردمیتواند درخدمت حیوانیت قرار بگیردبستگی به این دارد که مدیرریت علم با چه کسی است اگر مدیریت علم به دست انسانهای دنیا طلب و قدرت طلب وزر اندوز وسلطه طلب بود همین می شود که امروز دردنیا مشاهده می کنیدیعنی علم ابزاری برای استعمار،استثمار ،تحقیر ملتها واشغالگری وبرا ی ترویج فحشا،سکس وهروئین خواهد بود.اگرعلم نبود استعمار هم نبود.اروپائیان به برکت علمشان توانسته انددردنیا راه بیفتند وملتها رابه استعمار خود درآورندوبه اختلاف مناطق صدو صدوپنجاه سال ودویست سال ملتهارا به عقب نگه دارندوآنها رااز سرمایه های مادی خودشان محروم کننداستعدادهای انسانی شان راسرکوب کنند وکشتار به راه بیندازند.وقتی علم درمدیریت های انسانهای قرارگرفت که جز به جنبه های حیوانی زندگی نمی اندیشند همین خواهد شد.اما اگر علم بوسیله ی بندگان صالح مدیریت شودآۀن وقت خدمت میکند (در دانشجویان استان قزوین26/09/1382)

 

30.   شاخص معنویت درپیشرفتهای علمی وفناوری

درهمین کارهای فنی و بسیارمهم وفناوری های دقیق وبسیار حساس،درشمار بهترین عناصربچه های متدین ومذهبی وحزب الهی هستندبچه های که وقتی به پیشرفت دست پیدامیکنند،درهمان کارگاه به سجده می افتندوخداراشکر میکنند اینها مهم است.باشاخص معنویت، وباانگشت اشاره  اسلام ،میتوان به این هدف بزرگ امیدوار بودوآنرادنبال کردوبه آن رسید.یک ملت مایه ای ازعزم رابرای این کار دارد،اما یک مجموعه دانشجوئی مایه غلیظ تری ازعزم رامی تواندداشته باشد. (در دیدار اعضای دفتر تحکیم وحدت، 25/01/1384)

 

31.   ایمان جهت دهنده علم

اینکه گفته اند علم با دین میسازد یانمی سازد این ندین منطقه  نفوذعلم ودین است اینها هرکدام یک منطقه نفوذی دارندتلفیق اینها این است،که علم یعنی این سلاح را ایمان یعنی ان به کاربرنده میگرددوجهتش رامشخص میکندبا این سلاح می شود بهترین وبدترین آدمها راقرارداد،منتها تااین سلاح دست کی باشد؟این سلاح علم است وایمان که جهت آن رامشخص می کند. (در دیدار مسئولان، استادان و دانشجویان دانشگاه امام صادق(ع)، 29/10/1384)

 

32.   ایمان پشتوانه حرکت علمی تحول ساز درملت

کننده ی کار شما هستیدفالحمدااله هم همت دارید وهم استعداددارید هم ذوق وهم شوق دارید.پشتوانه  این حرکت شما هم ایمان است.این رابدانید کلید علمی راکه گفتم می تواند یک ملت رامتحول کند باایمان به دست می آید،با یامان نگه داشته میشود وباایمان به کار می افتدایمان قوی میتواند یک چنین نقشی داشته باشد باایمان همه کارها آسانتر انجام می شود تابدون ایمان، الحمدالله هم ایمان داریدهم انگیزه وهم همت وتصمیم وعزم راسخ دارید،هم توانائ استعدادوفکر داریدشما باید این کار رابکنید،باید این کار پیش برود. (در دیدار مسئولان سازمان انرزی اتمی و کارشناسان هسته ای، 25/03/1385)

 

33.   فتح قله های علم به برکت اسلام

ما ارزشهای اسلامی رامایه عزت ملی خودمان می دانیم ماین ارزشها راموجب رشد استعدادها درملتمان می دانیم.مابه برکت اسلام به حول قوه الهی خواهیم توانست باسرعتی بیش از سرعت متعارف معمول،قله های علم رابالابرویم واین قله هارافتح کنیم.مابرضعفی که ازسالیان متمادی برما تحمیل شده است،فارق خواهیم آمد وخودمان را قوی خواهیم کرد. (در دیدار اقشار مختلف مردم، مسئولان کشوری، لشگری و سفیران کشورهای اسلامی، 31/05/1385)

 

34.   پیشرفت علمی کشو رمرهوم روحیه و معرفت اسلامی

اگر میبینید جوانهای مادرمیدانهای وعرصه علمی به پیش میتازندوبا یک تصاعد هندسی همین طور پیش میروند .خوشبختانه روز به روزدامنه پیشرفت علمی درکشور ما گسترده تر می شود این به برکت همین اقل وقلیل اسلامی است که مادرجامعه مان داریم هرچه مابتوانیم دامنه معرفت اسلامی ،روحیه اسلامی وفهم اسلامی را توسعه بدهیم این دستاوردها بیشتر وبیشتر خواهد شدوبرا یکشورهای دیگر هم الگو خواهد شد. (در دیدار قاریان شرکت کننده در بیست و سومین مسابقات بین المللی قرآن، 04/07/1385)

 

35.   مجاهدت خالصانه:عامل غلبه تمدن اسلامی

جوهر تمدن اسلامی ،ازدرون خودش بود البته تمدن زنده ازدیگران هم استفاده میکند سوال این است این دنیای آباد،این به کار گرفتن علم این کشف حقایق،درجه یک عالم وجود،همین عالم ماده،که بوسیله مسلمین بوجود آمده،این استخدام واندیشه هاوفکرها وذهنها وفعالیتهای عظیمی بوجود اوردندانشگاههای عظیم آن روز درمقیاس جهانی پدید آوردن دهها کشور ثروتمندومقتدر درآن روزگارویک قدرت سیاسی بی نظیر درطول تاریخ،از کجا بوجود آمد؟شمادرطول تاریخ قدرتی راجز قدرت سیاسی سراغ نداریدکه از قلب اروپا تاقلب شبه قاره یک کشور واحد شده باشدوقدرت ماندگاری بر آن حکومت می کند (در دیدار فرماندهان رده سپاه پاسداران29/06/1373)

 

36.   شکوفای علم وتمدن درقرون اولیه ی اسلام

روزگاری مسلمانان درجنوب  اروپا ودراسپانیا وجنوب فرانسه کشورهای اسلامی بوجود آمد این کشورها مهد تمدن شدوعلم دراروپا درهمان تمدن قرون اولیه اسلام  شکوفاگردید.شکوفای علم درآن سرزمین داستانهای دارد وخود غربیها نیز به آن معترضند البته اکنون سعی میکننداین ورق تاریخ راحذف ونام مسلمانان راپاک کننداما خود انها این تاریخ راثبت کرده اندوالبته درتواریخ ماهم ثبت شده است. (در دیدار جوانان استان سیستان و بلوچستان، 06/12/1381)

 

37.   هنر اسلامی درایجادجهان علمی

اسلام ظرفیتش خیلی زیاد است قله های که اسلام جلوی ما قرارمی دهد خیلی برتر ازاینهاست باید این قله ها راطی کنیم باید به این قله هابرسیم اسلام توانسته یک تمدن راکه بویی نبرده وباعلوم ودانش های بشری هیچ رابطه ای نداشته اند اینهارادرراس قله ی دانش جهانی قراردهد که همه دنیای بشری ازدانش اینها ازمعرفت اینها،ازنوشته های اینها،ازتفکرات واندیشه های اینها بهره مند شوند. این هنر اسلام است. مامسلمان هابودیم که ازاین قله هاخودمان راپرتاب کردیم پایین ،مابودیم که اشتباه کردیم وتن دادیمبه ضعفا وذلتها که امروز دنیای اسلام عقب مانده است. (دردیدار کارگزاران نظام در روز عید سعید فطر، 21/07/1386)

 

 

38.   اسلام دینی جامع

اسلام که دین معنویت است،دین علم هم است .جامعه اسلامی درقرن های چهارم وپنجم هجری پیشرفته ترین جوامع بشری درزمان خودشان بوده است مفاخر علمی ما در آن دوران،همچنان مثل ستاره درآسمان دانش ،بعد ازگذشت هزار سال میدرخشند اما بدلیل خاص خود،مارکود داشتیم وتنزل داشتیم. (دربازدید از توانمندی های صنعت خودروسازی، 09/01/1389)

 

39.   ضرورت تفهیم وجوب تحصیل علم

اگر میبنید مسلمین ازکاروان علم ودانش عقب مانده اند.علت این است به انها تفهیم نشده است که تحصیل علم وآنچه برای زندگی انسان لازم است،برا ی انها واجب است. (درمراسم اختتامیه سیزدهمین مسابقات بین الملی  قرآن کریم24/09/1375)

 

40.   حرکت به سمت اوج علمی یک وظیفه اسلامی

کارشما یک پیشرفت علمی وعقلانیت  علمی است این کاری است مطلوب اسلام ومورد نظرومورد تحریص وتحریض اسلام.مابه عنوان مسلمان ومومن به این آیین وظیفه داریم،کارعلم یورسیدن به اوج علم راهم درحرکت فردی خودمان وهم دربرنامه ریز ی فردی خودمان وهم دربرنامه ریز ی کشوردنبال کنیم. (دردیدار مسئولان واقشا رمردم13/09/1370)

 

41.   مسلمانان رو به پیشرفت علمی، دیگران رو به گذشته

باید در آن چقدر به علم و نظر کردن و تدبر کردن و از گذشته درس گرفتن تکیه میکند ما که مسلمان و انقلابی من، ما ته يشاهنگ حرکت نوین عالم م ن. بابد بهتر از دیگران این دانش را بلد باشیم. دیگران مرتجم اند. دیگران عقب افتاده اند. دیگران رو به گذشته دارند به ظاهر و به زرق و برتشان نگاه نکنید. دیگران اسب شهوتند. اسب کوچکترین انگیزه های بشری انده پیشرو نمایید. پیشقراول شماید. نوآور شمایید. پیام جدید را شما برای دنیا دارید. در عرصه ی هر دانشی که بشود و توان . از جمله. دانش تمامی ونون تضامی شرت و روشهای نوین سازماندهی نظامی به شما باید بهترین را داشته باشید.( در پایان چهارمین مجمع بزرگ فرماندهان و مسوولان دفاتر نمایندگی ولی فقیه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی 27/06/1370)

 

42.   نکوهش کتمان و انحصار علم

در روایات در باب تعلیم، این معنا زیاد تکرار شده است. عالمی ته علم خود را سمان میکند. لعنت شده است. این فقط مخصوص علم دین نیست. که البته حساب جداگانه و اهمیت ویژه ای دارد. پزشکی که علم خود را مان کند و به شاگردانش تعليم تدهده مهندسی به علم خود را مان کنده کارگر خبرهای که تجربه و علم خود را تمان کند و در انحصار خویش قرار دهد، و هر شی دیگر که علم خود را نشان شد. لعنت شده است، مگر وقتی که ارایه ی علم و افشای مطلب علمی، به طور عام مفسده ای داشته باشد. به هر حال باید محیط جامعه. محیط تعلیم و تعلم و یاد گرفتن و یاد دادن شود. مسأله این است.( در دیدار جمع زیادی از معلمان و کارگران، 09/02/1371).

 

 

43.   علم و کار: لازمه ی یکدیگر

علم بی ستاره همان علم بی عمل است. «العالم بلا عمل، کاتجر بلا نمره درختی روییده است، مظهر قدرت الهی است، اما میوه ندارد. از آن طرف هم «المتعد بغیر علم کحمار الطاحونة." وقت کسی بدون علم کار کنند. اگر چه آن تار عبادت خدا باشد. باز هم فایده ای ندارد، مثل حركت دورانی. کسی بدون پیشرفته دور خودش چرخ میخورد. مشوره هم به علم و هم به کار احتیاج دارد. خدای متعال هم، هر دو اینها را حسنه قرار داده و برای آنها اجر و ثواب معین کرده است.(در دیدار کارگران، فرهنگیان نمونه و کار کان بنیاد مسکن، به مناسبت روز معلم و این کارگر،13/02/ ۱۳۷۴)

 

 

44.   وابستگی کمال بشر به علم و تلاش

پراکندن علم و فراهم کردن کار هم مثل نماز و خواندن قرآن، عبادت است. این چیز کمی نیست. چرا خدای متعال یاد دادن و کار کردن را برای بشر موجب ثواب قرار داده است؟ العياذ بالله. کارهای خدا که گزاف نیست. این بدین خاطر است که آن کمالی که خدای متعال میخواهد بشر در دوران زندگی به آن نایل شود. از جمله به علم و کار بستگی دارد. جامعه و مردم بی کار یا کم کار، بد کار بی علم و بی سواده نمیتوانند آنچنان که باید خودشان را به مراحل کمال بشری برسانند. زندگی دنیایشان هدر خواهد رفت. در علم کامل و شامل حق متعال عز وجل، این معنا روشن است. .(در دیدار کارگران، فرهنگیان نمونه و کار کان بنیاد مسکن، به مناسبت روز معلم و این کارگر،13/02/ ۱۳۷۴)

 

45.   سه رکن اساسی اسلام، در پرورش جوان

«موجود مطلوب اسلام» ، عالم بی عمل نیست، عالم بی دین و دیندار بی اخلاق نیست. بعضی کسان هستند که ظواهر دینی هم ندارند، ولی هیچ اخلاق اسلامی ندارند. به ظواهر اسلامی هم عمل میکند. نماز هم میخوانند، روزه هم میگیرند اما یک ذرّه خیرخواهی گذشت، احسان، همدردی و همکاری در آنها نیست!

دینداری هم که با اخلاق باشد، اما با علم و ابتکار و جوشش و اینها سر و کار نداشته باشد، فایده ای ندارد. بایستی شما علم. عمل و اخلاق - این سه رکن اساسی - را در این جوانه پرورش دهید. البته مقداری مربوط است به برنامه ریزان که آنها چه برنامه ای، چه کتابی، چه در سی و چه بحثی را فراهم کنند اما بخشی هم مربوط به شما - مدیر آموزش و پرورش - است. در این بخش، شما هستید که اشراف دارید، نگاه میکنید، معلم را میشناسید، رییس دبیرستان را میشناسید. مسؤول پرورشی را میشناسيد، دانش آموز را میشناسید و کارهایی از شما بر می آید.( در دیدار مسوولان ادارات آموزش و پرورش و جوانان مجمع جهانی اهل بیت،12/05/1379)

 

46.   ضرورت ایمان در کنار کار علمی

البته در مقابله با تهدیدهای امنیت ملی. با روشهای علمی و الکترونیکی و ارتباطات و غیره. بدون شک باید کار علمی کنید. بدون کار علمی و بدون تلاش علمی نمیشود ایستاد. اما آن چیزی که مثل یک کمربند. دور این مجموعه را گرفته، مثل یک حصار امنيت، این ملت را حفظ کرده ایمان این ملت است. (همان)

 

47.   پایه گذاری تمدن معنوی در مقابل تمدن غرب

اگر این کشور توانست در میدانهای تحرک و پیشرفت مادی به موفقیتهایی دست پیدا کنند، اگر توانست علم و فناوری و صنعت پیدا کند، اگر توانست یک سیاست بین المللی و یک دیپلماسی قوی پیدا کند. اگر توانت اقتصاد جامعه را سر و سامان دهد، اگر توانست از منابع عظیم ثروت در زیر زمین و روی زمین، اعم از معدن و کشاورزی و امثال اینها استفاده کند، اگر توانست از سرزمین وسیع و متنوع ایران و موقعیت مهم سوق الجیشی آن استفاده کند و خلاصه، اگر توانست با معیارهای پیشرفت جهانی و مدنی، خودش را همراه کند. این اولین کشور و دولتی خواهد بود که توانسته است پیشرفت مادی را در زیر روشنی چراغ برافروختنی فضیلت و معنویت به دست آورد. این میشود یک تمدن جدید، این در تاریخ شمسی کم سابقه است و در مقابل تمدن غربی یک پدیده به شدت هشدار دهنده است. (در دیدار طلاب و اساتید مدرسه علمیه آیت الله مجتهدی، ۱۳۸۳٫۳٫۲1)

 

48.   مغز و عمق حرکت یک ملت

شمایی که اینجا نشسته اید. میتوانید یک روز پر سر و صداترین و مهم ترین اختراعات دنیا را به بشریت ارایه کنید و ملت خود را جلو ببرید. (همان).

 

49.   تشویق اسلام به تشکیل جامعه ی پیشرفته ی علمی

جامعه ایی که در آن، پیشرفت علمی و عملی، پیشرفت فناوری و پیشرفت دنیاییِ مردم وجود داشته باشد، اسلام این را برای پیروان خود میپسندد. تشویق اسلام به علم و عمل و تلاش و فعالیت، از همین جهت است. سنت الهی بر این قرار گرفته است که هر ملتی تلاش و کار تند، بدون تردید نتیجه آن را خواهد دید.(در اجتماع مردم رفسنجان،18/02/1384)

50.   جامعه ی مطلوب اسلام

اسلام جامعه یی را میخواهد که در آن علم بجوشد و بر پایه ی علم، همه بنیان های اجتماعی نوسازی شود و پیش برود.( دردیدار خانواده شهدا، 03/03/1384)

 

51.   تمدن علمی: نتیجه ی عمل به اسلام واقعی

کشور اسلامی یعنی کشوری که اسلام حیات بخش، اسلام نشاط آور، اسلام تحرک آفرین، اسلام بدون کج اندیشی و تحجر و انحراف. اسلام بدون التقاط. اسلام شجاعت بخش به انسانها. و اسلام هدایت کننده ی انسانها به سوی علم و دانش بر آن حاکم است، اسلامی که با همان شکلی که در قرن اول اسلامی به آن عمل شد، توانست یک مجموعه پراکنده را به اوج تمدن تاریخی و جهانی برساند و تمدن و دانش او بر دنیا سیطره پیدا کنند. سیطره و تسلط علمی به دنبال خود عزت سیاسی هم می آورد، رفاه اقتصادی هم می آورد. فضایل اخلاقی هم می آورد، اگر کشور به معنای واقعی کلمه اسلامی شود. (درخطبه های نماز جمعه ی تهران،25/05/1384)

 

52.   تخیل حذف دین پس از رنسانس

یک روز در دو قرن اول این تجديد حیات منعتی اروپا که به علم روی آورده بودند، تصور این شد که دین از دنیا رفت. این تفكراتی که شما امروز می بینید بعضی از تازه رسیده های به میدان فکر و اندیشه و سیاست بر زبان جاری میکند. اینها حرفهای قرن نوزدهم نيلوفان و سیاستمداران اروپاست. آنها خیال می کردند که دین تمام شد، تجربه آنها این را نشان میداند که دین آلوده به خرافات و آمیخته به تاریکیها، در مقابل هجوم علم توانست طاقت بیاورد، ذوب شد و از بین رفت. اینها تصور کردند که دین در میان بشر هر جا هست، مثل همان چیزی است که آنها نمونه اش را در اروپا و در غرب داشتند. (در دیدار فرماندهان و گروه کثیری از پاسداران سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به مناسبت روز پاسدار ،08/22/ 1378)

 

53.   شکاکیت و انکار اصول عقلی، اخلاقی و علمی: ره آورد رنسانس

روزی که غرب در دوره رنسانس علم و سیاست و روش زندگی را از من جدا کرد. میخواستند به جای بهشتی که ادیان به انسانها وعده میدهند. در دنیا برایشان بهشت بسازند. این بهشت، امروز به جهنم تبدیل شده خودشان هم این را میگویند، یک روز اینها با دین مخالفت کردند. البته دینی که روشنفکری اروپا با آن مخالفت کرده، لایق زندگی بشری نبود، دین پر از خرافات بوده همان دینی که گالیله را به اعدام محکوم میکند و یکی دیگر را زیر شکنجه میکشد به خاطر اینکه یک کشف علمی کرده، دین مسیحیّت تحریف شده. نه مسیحیت واقعی. ایرادی به جدا شدن از آن دین نیست، ایراد به جدا کردن معنویت و اخلاق از علم و سیاست و نظام زندگی و روابط فردی و اجتماعی است. علم و عقل را مطلق کردند و گفتند دین کنار برود و علم و عقل بیاید. قرن نوزدهم و بیستم به این صورت گذشته، حدود چهل پنجاه سال است که در عقل هم دارند خدشه میکنند با صدای بلند محکمات عقلی را انکار میکند و به نسبی گرایی و شکایت در همه أمور - اصول اخلاقی، اصول عقلانی و حتی اصول علمی - کشانده شده اند. این تجربه تجربه یی نیست نه کسی از آن تقلید کنند. خطاست که ما راه طی شده به منزل نرسیده غرب را دنبال کنیم۔ (در دیدار دانشجویان و اساتید دانشگاههای استان کرمان، 19/02/1384)

 

54.   انواع انحطاط در لابلای فراورده های علمی

امریکا و اروپا و کشورهای غربی، در لابلای فراورده های خوب تمدن خود . مثل منعت و علم و تحقیق، که متعلق به همه ی بشریت است و برای گروه خاصی نیست ۔ انواع و اقسام بديها وفسادها و انحطاطها را وارد کشورهای جهان سوم کردند و مردم و جوانها و دولتها و ملتها را مبتلا و ذلیل نمودند و به خاک سیاه نشاندند. (در مراسم بیعت جمع کثیری از اقشار مختلف مردم شهر های قم، رفسنجان و کهنوج،19/04/1368)

 

55.   جهالت واقعی بشر چیست؟

جهالت بشر، آن چیزی نیست که نقطه مقابلش اختراعات و اکتشافات است؛ بلکه اگر بشر به دانشهای مختلفی دست پیدا کنند. اما روابط صحیح انسانی را نشناسد، دچار جهالت است. اگر بشر به اوج علم هم برسد، اما از لحاظ حقوق و احکام قایل به دو گونه انسان و دو طبقه بشر باشد. این بشر جاهل است. اگر بشریت به پیشرفتهای مادی هم برسد. اما بنای زندگی، بنای ظالمانه می باشد، زورگویی بر زندگی مردم حاکم باشد، قدرتهای قوی، ضعفا را پايمان كنند؛ در دنیا نور معرفت و انسانیت نباشد، در دنیا فریب رایج باشد؛ باز هم همان جاهلیت است، اینهاست ان بلاهایی که بشر را دچار بدبختی و تیره روزی میکند. (در دیدار مسوولان و کارگزاران نظام جمهوری اسلامی و میهمانان خارجی شرکت کننده در مراسم دهه ی فجرة در سالروز عید سعید مبعث، 13/11/1370)

56.   از پیامدهای علم بدون ایمان

عزیزان من! اروپا همواره در طول تاریخ مركز جنگهای خونین و نسل برانداز بوده است. این قاره مرکز چند قوم معروف «ژرمن» و «آنگلوساسون» و اقوام دیگر بوده است. روزی که اروپا به علم مجهز شد، جنگهای بزرگ و بي نظیرى در دنیا رخ داد. دو مورد آن، جنگ اول و دوم جهانی بوده است. در هیچ جای دیگر چنین جنگهایی در این فاصله زمانی رخ نداده است. این حوادث، پیامدهای علم بدون ایمان است. (در دیدار دانشگاهیان و فرهنگیان در بابل، 23/07/1374)

 

57.   تمدنهای برخوردار از علم اما ضد دین

در قرآن کریم به آیه ای برخوردم که برایم بسیار جالب بود. به تصور ما، جدا کردن علم از دین، مختص قرنهای اخیر بوده اما این آیه نشان میدهد که در گذشته نیز همین طور بوده است. آیه شریفه از سوره غافر است:

بسم الله الرحمن الرحيم، أفلم يسيروا في الارض فينظروا كيف كان عاقبة الذين من قبلهم كانوا اكثر منهم و أشد قوة و آثارة في الأرض فما أغنى عنهم ما كانوا يكسبون * فلما جائتهم رسلهم بالبينات فرحوا بما عندهم من العلم، تمدنهای ایران باستان، رم قدیم یونان و تمدن هلنی معروف قرنها پیش از میلاد، تا حدی از دانش برخوردار بوده اند. این دانش. بیش از آنکه در اختیار آحاد مردم باشد. در اختیار پادشاهان و قدرتمندان و حكام بوده است و آنها هم بدترین دشمنان پیغمبران محسوب میشدند. وقتی بیغمبران. دین را بر آنها عرضه میکردند - فرحوا بما عندهم من العلم - دانش آنها مانعی در برابر چشم و گوششان میشد و به دعوت پیغمبران اهمیتی نمیدانند. میگفتند: دانش برای ما کافی است و نیازی به دین شما ندارم. داستان قارون هم از همین مضمون برخوردار است. در بخشهای دیگر قرآن هم مضامینی در این خصوص وجود دارد، اما همین یک آیه بسیار گویاست. (در دیدار دانشگاهیان و فرهنگیان در بابل، 23/07/1374)

 

58.   روی دیگر مکتب سرمایه داری

اغلب مکاتب بشری، از جمله مکتب سرمایه داری غرب هم، همین طور است. یک طرفش را دیده اند. آن طرفی که انسانها را به کار و تلاش و پیشرفت و رشد مادی و ثروت و علم میکشاند. دیده اند و درست هم بوده است. اما طرف دیگرش را ندیده اند. که در این جامعه ای که آسمانخراشها وجود دارد و ثروتها و تجملات هست، فقر و بیچارگی افراد زیادی از انسانها هم هست. از گرسنگی مردن هم هست. ظلم هم هست بدتر از همه، فساد همه گیری هست که به داخل خانه ی همه ی کسانی که از این وضع لذت میبرند. تفوذ میکند و زندگی را بر آنها تلخ خواهد کرد. خوب، این معضل. گریبانگیر شد و کار را خراب کرد. (همان)

 

59.   دانش بدون اخلاق، نجات بخش نیست

ترکیب میان دانش و عواطف انسانی، چیز مهمی است و در همه جا لازم است. امروز علت اینکه دانش پیشرفتهای فوق مدرن تمدن و دنیای غرب، قادر نیست بشریت را نجات دهد. همین است که با انسانیت همراه نیست. هر جایی که دانش باشد، اما وجدان و معنویت و اخلاق و عاطفه و احساسات بشری در آنجا غایب باشد، بشر از آن دانش سودی نخواهد برد. دانش بدون معنویت و اخلاق، بمب اتم میشود. به جان بی گناهان می افتد، اسلحه میشود. غیر نظامیان را در لبنان و فلسطین اشغالی و دیگر مناطق عالم هدف قرار میدهد (در دیدار کارگزان نظام در روز عید مبعث، 29/09/1374)

 

60.   رقابت علمی: باطن جنگهای امریکا در منطقه

یکی از دوستان اسم ژاپن را آوردند. میدانید ژاپن در چه شرایطی به دنبال علم رفت و دانشمندان و صنعتگران ژاپنی در چه شرایط سختی کار کردند؟ امروز ژاپن در دنیا در قلب علمی قرار دارد. الان خیلی از کارهایی که شما میبینيد امریکا در این منطقه میکند -مسأله ی عراق و امثال آن- و ظاهر صد در صد سیاسی دارد. باطنش در جهت رقابت با امثال ژاپن و چین است که مثل یک غول جلو می آیند، برای اینکه بتوانند عقب ماندگیهای علمی نسبی خود را در مقابل رقبای بالقوه و تازه نفس جبران کنند. (در دیدار جمعی از برگزیدگان المپیادهای جهانی و کشوری و افراد ممتاز آزمونهای سراسری سال ۱۳۸۰ و 1381، 03/01/1381)

 

61.   سرانجام علم بدون ایمان به غیب

همان طور که میدانید. بدون شك. علم پایه ی تمدن است، اما شرط کافی برای یک مدنیّت درست نیست. نتیجه ی علم منهای ایمان به غیب، همین میشود که امروز در دنیا

میبینید. ببینید امروز علم با همه شرافت و ارزشش، در دست جهان خواران و دیوانه های زنجیری بین المللی به چه تبدیل شده است؛ نه حقی برای انسان،  نه حتی برای ملتها، نه حقی برای حقیقت و نه ارزشی برای راستگویی و صدق قایل نیستند. (در دیدار اساتید دانشگاه شهید بهشتی، 22/02/1382)

 

62.   هدف تمدن غرب؛ پیشرفت علمی منهای معنویت

در مقایل. آن تمدنی که از دویست، سیصد سال پیش پایه ریزی شده، هدف خودش را پیشرفت علمی و مادی و پیشرفت در وضع زندگی و فناوری، اما منهای معنویت قرار داده. آنها معنویت را گاهی با عناد،  گاهی با بی اعتنایی و گاهی با تزویر از مجموعه زندگی بشر حذف کردند. لذا شما وقتی به دنیای امروز نگاه میکند. پیشرفتهای شگفت آور و بی نظیر مادی امروز دنیا را میبینید. این پیشرفتها در حالی بر زندگی مردم تطبیق شده و زندگی مردم را قالب گرفته که نقش محوری، اساسی و واقعی برای معنویت، در آن مطلق وجود ندارد. حالا گیرم یک جا لعابی هم از دین یا از مسایل دینی و معنوی به دلایل مختلفی رویش بریزند، اما مطلقا در آن قالب بندی اساسی هویت انسان و جوامع انسانی و زندگی کنونی بشر، معنویت وجود ندارد. (در دیدار رایزنان فرهنگی در خارج از کشور، 21/05/1383)

 

63.   علم نامطلوب ما

این در منطق ما درست نیست [که یک ملت) علم خودش را به کار بگیرد برای ایجاد سلاح مثل بمب اتم. که وقتی یک جایی فرود افتاد. دیگر با گناه و بی گناه و مسلم و بچه ی کوچک و شیر خوار و انسانهای مظلوم را نگاه نمیکند و فرقی نمیگذارد و همه را نابود میکند. علمی که در این راه به کار بینند و کشوری که این را داشته باشد و تحولی که بخواهد به اینجا منتهی شود. مورد تأیید ما نیست وما چنين تحولی را دوست نمیداریم. (در دیدار اساتید و دانشجویان داگاههای استان سمنان، 18/08/1385)

 

64.   سرانجام پیشرفت علمی بدون معنویت در غرب

تمدن مادی غرب در علم و تکنولوژی پیشرفت کرد. در روشهای پیچیدهای مادی توفیقات بزرگی به دست آورده اما در کفه معنوی روز به روز بیشتر خسارت کرد. نتیجه این شد که علم و پیشرفت تمدن مادی غرب، به ضرر بشریت تمام شد. علم باید به سود بشریت تمام شود. سرعت و سهولت و ارتباطات زود دسترس، باید در خدمت آرامش و امنیت و راحتی مردم باشد. آن علمی که از ترس دستاورد آن - یعنی از ترس بمب اتم و موشک دوربرد و انفجار نادانسته - مردم شب و روز نداشته باشد، آن علم برای بشریت مفید ننیست. دنیای غرب با پیشرفت علمی خود، در این دام خطرناک افتاد.( دردیدار مردم شاهرود، 20/08/1385)

 

65.   علم. رمز قدرت جامعه ی غربی

علم، سلاح اصلی انسان برای رسیدن به کمال است، بدون علم نمیشود. کسانی که میبینید امروز با همه ی فسادشان. دنیا را در اختیار دارند- در حالی که فسادی که امروز در جامعه ی آمریکایی، در جامعه ی اروپایی و کلاٌ در جامعه ی غربی هست- کافی بود که آنها را به کلی از بین ببرد -علت اینکه با وجود این فساد مانده اند، به خاطر برخی از خصوصیات مثبتشان از جمله علمشان است، دنبال علم رفتند. (در دانشگاه امام حسین ، 24/02/1377)

 

66.   پیشرفت علمی: عامل تسلط سیاسی و فرهنگی

در هربرهه ای از تاریخ پیشرفتهای علمی در گوشه ای از دنیا اتفاق افتاده است. یک روز چین مظهر پیشرفت علمی دنیا بوده. یک روز شرق، یک روز غرب، یک روز هم اروپا. گروهی بر اثر پیشرفت علمی توانستند اقتدار نظامی پیدا کنند یعنی پیشرفت علمی، آنها را به اقتدار نظامی و اقتدار نظامی، آنها را به اقتدار سیاسی رساند. اینها در سایه این پیشرفت، فرهنگی را درست میکنند . یعنی همان چیزهایی که خودشان آن را باور دارند و به آن عادت کرده اند- و آن را به صورت آیات منزل آفرینش و طبیعت بر سر مردم نازل میکنند. هر چه در مقابل این فرهنگ باشد، غلط و بد و زشت و غیر قابل قبول است. (در دیدار روسای دانشگاههای سراسر کشور، 02/03/1379)

 

67.   استفاده ی امریکا از دانش برای تسلط

امریکایها انصافا روشهای مؤثری هم دارند و در راه ایجاد نفوذ در کشورهای دنیا حداکثر استفاده را از علم میکنند و کار ارتباطات و تبلیغاتی آنها در اوج است. کار تبلیغاتی یی که امروز امریکایی ها میکنند. هیچ کس در دنیا نمیکند چون آنها دانش را صد در صد در جهت همين هدفها به کار گرفتند، لذا توانستند بر همه جا مسلط شوند. (در دیدار هیأت رییسه مجلس شورای اسلامی،02/03/1379)

 

68.   دانش؛ ابزار استکبار عليه تفکر اسلامی

امروز استکبار جهانی، نیروی علمی و خيل رجل خود را بسیج کرده. تا بلکه بتواند با تفکر و فرهنگ و ابزار دانش، تفکر اسلامی را متزلزل کند. اما با این ترفند هم نخواهد توانست کاری از پیش ببرد. (در دیدار روحانیون و مبلغان در آستانه ی ماه محرم،26/02/1375)

 

69.   صدور فرهنگ اباحی گری در کنار دانش غربی

قدرتهای غربی در این تهاجم مؤثر، از پیشرفت علم و تکنولوژی و از برخی خصال ملی و بومی خود بهره برده اند. ما دشمن را ملامت نکنیم. کانی سزاوار ملامت اند که با کوته بینی و راحت طلبی و خودخواهی، زمینه پیروزی دشمن و زوال خویش را فراهم ساختند. غرب در تهاجم همه جانبه ی خود، ایمان و خصال اسلامی ما را نیز هدف قرار داد و در سایه ی متاع دانش خود که همه بدان احساس نیاز میکردند، فرهنگ اباحی گری و بی مبالاتی در دین و اخلاق را - که خود دچار آن است - مصرانه به جوامع ما صادر کرد. بی شک این لجنزار اخلاقیف روزی که چندان دور نیست، تمدن کنونی غرب را در خود فرو خواهد برد و محو خواهد کرد. (در مراسم گشای هشتمین اجلاس سران کشورهای اسلامی، 18/09/1376)

 

70.   طبقه بندی علم در مغرب

ما به خاطر حکوصهای فاسد. به خاطر سلطنتهای پلید و حکّام خودخواه و افزونخواه، دیکتاتور و خود پرست و بی اعتنای به مردم، دویست و پنجاه سال عقب ماندیم. به فضل پروردگار، تلاش خواهیم کرد از آن دانش که مال بشریت است، استفاده کنیم. دانش، در انحصار هیج ملتی نیست. دانش ما هم مال بشریت بود؛ همه ی دنیا در قرنهای سوم چهارم، پنجم و ششم هجری، از دانش ما استفاده کردند. امروز هم اروپا. امریکا و دیگران. دانشی دارند، آن هم مال بشریت است. البته آنها پنهان کاری میکنند، این را شما بدانید. شاید از بعضی اساتید خودتان به خارج رفته اند، شنیده باشید که آنها نمیگذارند. علم، طبقه بندی است، حتی نمیگذارند دیگران که از نظر آنها بیگانه اند. از بخشهایی به بالا دسترسی پیدا کنند، مگر وقتی که باز خودشان به چیز های بالاتری دست پیدا کرده باشند. (در دیدار تشکلهای مختلف دانشجویی دانشگاههای تهران، 24/10/1377)

 

71.   سوء استفاده ی غرب از پیشرفت دانش

امروز بیش از دو میلیارد انسان در دنیا گرسنه اند! این شوخی است؟ امروز ملتهایی بر روی طلا راه میروند. ولی شکمشان گرسنه است. نظام جهانی، نظام سلطه است. نظام استکبار است. نظام ظلم است. به چه وسیله امریکا به اینجا رسید؟ چطور توانست این جور به دنیا زورگویی کند؟ چون دانش داشت و از دانش استفاده کرد. غربیها در این مسابقه ی جهانی می که در طول تاریخ وجود داشته. سوء استفاده کردند. (در دیدار نخبگان جوان دانشگاهی، 05/06/1378)

 

72.   اوج گیری تمدن غرب با تغذیه از آثار اسلامی

این یک واقعیت است که همه چیز اروپا در مقابل تمدن اسلامی رنگ باخت و این تا قرنهای چهارم و پنجم و ششم هجری هم ادامه داشت. البته بعد از این، تمدن اسلامی سالها تنزل کرد تا به دوران رنسانس رسید. بعد از این، تمدن غربی دوباره شروع به اوج گرفتن کرد. منتها تمدن غرب، در تمام آن سالهای بعد از غلبه ی تمدن اسلامی. مشغول تغذیه از این تمدن بوده است. به کتابها و منابع آن زمان نگاه کنید! برجسته ترین دانشمندان، دانشمندانی بودند که میتوانند با آثار اسلامی سروکار داشته باشند و از آنها چیزی بفهمند و آنها را ترجمه کند. (در دیدار فرماندهان رده های محتلت سپاه پاسداران، 29/06/1373)

 

73.   استفاده از پیشرفتهای علمی و صنعتی دیگران

البته امروز ژاپن. آلمان و بعضی کشورهای اروپایی، از لحاظ پیشرفت علمی، پیشرفت تکنولوژیک و صنعت و پیشرفت بعضی از شاخه های گوناگون علوم انسانی - مدیریت و امثال آن - برجستگی هایی دارند، هر کس هم باید از این برجستگی ها استفاده کنند. ما هم به کوری چشم کسانی که نمیخواهند ما استفاده کنیم. از همه اینها استفاده خواهیم کرد یک روز غرب و اروپا از دانش ما مسلمانان، از پیشرفت علمی ما، از کتاب و نوشته و از فرهنگ ما، حداکثر استفاده را کردند و خودشان را جلو کشیدند. (در دیدار تشکلهای مختلف دانشجویی دانشگاههای تهران، 24/10/1377)

 

 

74.   پیشرفته تابع تلاش است

اگر مشاهده میکنید که ملتهایی پیشرفتهای علمی و تکنولوژیکی یا سیادت سیاسی و اقتصادی پیدا کرده اند - ثروتمند شده اند و عزمی پیدا کرده اند - هر چه هست، تابع تلاش است. این یکی از اصول اسلامی است. (در دیدار فرماندهان و جمعی از اعضای سپاه پاسداران در سالروز میلاد امام حسين(ع) و روز پاسدار، 18/11/1370)

 

75.   پیشرفت علمی نغرب. نتیجهی برخی صفات خوب آنهاست

من مکرر عرض کرده ام؛ اگر برخی از صفات خوب و پسندیده در این کشورهای غربی. که علم را در دنیا پیشرفت دادند، نبود. آن پیشرفتها پیدا نمیشد و همین ظلمی که به دیگران روا میدارند. نابودشان میکرد. صفات خوب، باعث ماندگاری و پیشرفت آنهاست. ما آن صفات را رها کرده ایم. آنها کارها را دنبال میکند برای وقت ارزش قایلند و به محصولی که میخواهند تولید کنند، اهمیت میدهند. (در خطبه های نماز جمعه تهران،13/02/1372)

 

76.   پیشرفت علمی در گرو عشق به علم

حال شما فکر میکنید دانشمندی که چنین عقیده ای دارد. آیا یک لحظه از کار دست خواهد کشید و به بهانه ی نداشتن حقوق و خانه و سایر امکانات، کوتاهی خواهد کرد؟ همه می دانشمندان معروف عربی که در این چهار صد سال اخیر غرب توانسته اند کارهای بزرگی بکنند. با چنین روحیه ای توانسته اند به این پیشرفتهای علمی نایل شوند، یعنی با رویای عشق به کاری که میخواهند انجام دهند. (در دیدار فرماندهان رده های مختلف سپاه پاسداران، 29/06/1373)

 

77.   ریسک پذیری در علم و صنعت

اروپا پیها اهل ریسک اند و آن را دوست میدارند. البته ریسک کردن در جاهایی صفت خوبی است. حقاٌ در وادی علم و صنعت، صفت خوبی است. در جای خودش به درد مبخورد، من هم به کسانی که اهل علم و صنعت اند. این را بارها میگویم که آن را یاد بگیرید، تیمهایی را برگزیده کنید و آنها را پرورش دهید. شما میتوانید، اینها اموری نیست که نشود، راه و کار دارد، همّت، پشتكار و ابتکار میخواهد. (در دیدار رئیس و معاونان سازمان تربیت بدنی و روسای فدراسیونهای ورزشی کشور، 08/10/1375)

 

78.   منشأ پیشرفت غرب

کشورهای غربی از لحاظ تمدن و پیشرفت مادی به جاهای خوبی رسیده اند - ثروتهای زیاد، پیشرفت دانش، اختراعات گوناگون – و یقیناٌ این ناشی از جنبه های مثبتی است که در تفکر آنها وجود داشته است یا ناشی از خصوصیاتی است که از لحاظ بومی، متعلق به آنها بوده است. (در دیدار اعضای کمیته ی هماهنگی فعالیتهای تبلیغاتی سازمان کنفرانس اسلامی، 04/03/1377)

 

79.   تحرکات دشمن برای توقف رشد علمی دانشگاهها

من پشت سر این تحركات خباثت آمیز دشمن که متأسفانه به فجایعی در محوطه دانشگاههای کشور منتهی شد و بعد از دانشگاه، به بیرون هم کشیده شد، انگیزه ی خیانت آمیزی را نسبت به رشد و پیشرفت علمی و تحقیقی کشور مشاهده میکنم نمیخواهند بگذارند محیط دانشگاه ما محیط علم و معبط درس باشد و شما عالم شوید و آینده ی کشور را عالمانه اداره کنید، نمیخواهد بگذارند نظام اسلامی، افتخار رشد علمی دانشگاهها و رشد کمی و کیفی تحصیلات عالیه را - که امروز بحمد الله از آن برخوردار است - برای خودش حفظ کند. (در دیدار دانشجویان و مسوولان دانشگاه تبریز، 27/06/1378)

 

80.   سمینارهای علمی جهانی برای بررسی اسلام و جمهوری اسلامی

ما امروز تقریبا در مرکز این توجهات جهانی قرار دارد. میشود این طور گفت که اسلام و به طور ویژه جمهوری اسلامی در مرکز این توجهات قرار دارد. شاید میشنوید و با اطلاع دارید که سمینارهای تخصصی و علمی جهانی با گرایشهای مختلف در اطراف دنيا - به خصوص در کشورهایی که با اسلام و با جمهوری اسلامی برخورد دوستانه ای ندارند - برای بررسی این پدیده تشکیل میشود. این، اهمیت چنین قضیه ای را نشان می دهد. (در آغاز درس خارج فقه، 28/06/1378)

 

 

 

81.   نوع مبارزه ی امروز با امریکا

امروز مبارزه با آمریکا اینجاهاست. مبارزه با امریکا در میدان علم هم صدق میکند آنجا هم از اینکه پیشرفت علمی داشته باشیم. ناراحتند. از پیشرفت علمی مردم ما ناراحتند از پیشرفت اقتصادی مردم ما ناراحتند، از اینکه دولت بتواند خدمتی به مردم بکند و گروهی از مشکلات مردم باز شود. ناراحتند. هر کس به عقب ماندگی علمی کمک کند. به نفع امریکا کار کرده است. (در خطبه های نماز جمعه تهران، 23/08/1382)

 

82.   علت مخالفت آمریکا با جمهوری اسلامی

دشمنی نظام مستکبر امریکایی و هر مستکبری در دنیا با نظام اسلامی، به خاطر این است که میبیند با نام اسلام و با تعالیم والای اسلام، کشوری دارد به سمت رشد و توسعه و پیشرفت علمی و عملی حرکت میکند، میداند که این، جلوی نفوذ آنها را خواهد گرفت. آنها با هر کشوری که خارج از قلمرو قدرت آنها به توسعه و پیشرفت علمی دست پیدا کند، مخالفند. آنها با هر کشوری که در میدان علم و توسعه، به سمت راست با آنها حرکت شد. مخالفند. آنها در مناطق مختلف عالم، منافع خودشان را دنبال میکنند. (در اجتماع بزرگ مردم رفسنجان، 18/02/1384)

 

83.   عکس العملهای تند در مقابل حرکت علمی ما

حرکت علمی ما گرچه یک حرکت اسلامی، دینی، عقلانی، اعتقادی و فرهنگی است اما باید انتظار داشت که سیاستمدارانی که امروز زمام و سررشته کار را در دنیا در دست دارند. سراسیمه نشوند و عکس العمل نشان . نه، ممکن است عکس العمل هم نشان دهند کما اينكه امروز در مورد ایران - که مرکز و محور این حرکت است - و در مورد انقلاب دارند عکس العملهای تند نشان میدهند و رفتارشان حتی در میدان سیاسی بسیار خشن است. (در دیدار میهمانان مرکز جهانی علوم اسلامی، 21/03/1384)

 

84.   روش صهیونیستی حذف رقبای علمی و ضرورت مبارزه با آن

امروز یکی از سیاستهای رایج و متداول در دست و بال شبکه ی خطر ناک صهیونیستی دنیا و عوامل دولتی شان در کشور های مختلف، این است که جوانها را به به خصوص در کشورهای اسلامی و به خصوص در کشورهایی که ممکن است در مقابل آنها به عنوان یک رقیب علمی یا رقیب سیاسی قد علم کنند و منافع آنها را به خطر بیندازند- از نگاه جدی به زندگی باز بدارند-  آنها میخواهند این جوانها را ضایع کنند، آنها برای این کار برنامه ریزی کرده اند. مقابله با این برنامه ریزی، علاوه بر اینکه یک وظیفه است، یک حرکت شجاعانه ی سیاسی است، لذا بخشهای مربوط به امور دینی، وزارت ارشاد، کارهای علمی، بخشهای وزارت آموزش و پرورش و آموزش عالی و آموزش پزشکی، جزو بخش های بسیار حساس در برنامه ریزی های کلان دولت محسوب میشوند و وظایف بزرگی را بر دوش دارند. (در دیدار رییس جمهور، مسوولان و کارگزاران نظام،09/04/1386)

 

85.   حقیقت ناراحتی غربیها از رسیدن به اوج یک فناوری

ببینید همین چند روز قبل از این رییس جمهور آمریکا گفت: ما روی ایران فشار می آوریم تا مردم ایران به این نتیجه برسند که دنبال انرژی هسته ای رفتن برایشان صرفه ندارد. معنای این حرف این است که رسیدن ملت ایران به یک اوج فناوری یی که حالا مظهرش از نظر آنها مسأله ی انرژی هسته ای است. به قدری ملتهای دیگر را سر شوق می آورد، تواناییهای ملتهای مسلمان را به آنها میباوراند که دیگر آنها نمیتوانند این را کنترل کنند، نمیتوانند مهار کنند. میخواهند نرسد.(همان)

 

86.   نسبی بودن ارزش علم و صنعت

الان علم در خدمت سلاحهای اتمی و در دست اسرائیل است. آیا این ارزشمند است؟ خیر، هیچ ارزشی ندارد. ارزش این چیزها نسبی است. ارزش مطلق. متعلق به اینها نیست. البته چیزهای ارزشمند مطلق وجود دارد. اصلاٌ مبانی ادیان، مطلق کردن ارزشهای صحیح و راستین است؛ منتها علم و صنعت و تکنولوژی، از آن ارزشهای مطلق نیست، تا در کجا به کار برود. تا در دست چه کسی باشد. تا از آن چگونه استفاده بشود هنر هم از این قبیل است. (در دیدار مسوولان، نویسندگان و هنرمندان «دفتر هنر و ادبیات مقاومت» حوزه هنری سازمان تبليغات اسلامی، 25/04/1370)

 

 

 

 

87.   اشکال تأثیر از جنبه های غیر علمی دشمن

این وابستگی را نباید با اشتیاق به فراگیری علم - که هرجا انسان آن را بیابد. دنبال آن خواهد رفت - اشتباه کرد. گاهی علم در دست دشمن ماست، پیش دشمن میرویم. زانو میزنیم و از او علم را فرا میگیریم. این اشکالی ندارد. ارزش علم فراتر از این است که انسان به خاطر آن، حتی سراغ کسی که با او مخالف است، نرود. این یک بحث است، تحت تأثیر آن دشمن قرار گرفتن از غیر جنبه علم - یعنی جنبه سیاست. فرهنگ و چیزهای دیگر - یک بحث دیگر است. آنچه که برای ما درست کردند، این دو می است. آنچه که برای - به اصطلاح رایج - جهان سوم خواستند و برنامه ریزی کردند. این دومی است. اتفاقا کاری کردند که اولی انجام نگیرد. (در دیدار اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی، به مناسبت هفتمین سالگرد تشکیل این شورا، 20/09/1370)

 

88.   خط معنویت، دلیل مخالفت مسلمانان روشن بین با تمدن غرب

اینکه گفته میشود اسلام گرایان روشنفکر و روشن بین با تمدن غربی مخالفند. خود معاندان غربی نعل واژگونه میزنند وانمود میکنند اینها با علم و پیشرفت مخالفند در حالی که مخالفت مؤمن به اسلام با تمدن غربی، به خاطر پیشرفت علمی و مبارزه با خرافات و علمی کردن همه روابط اجتماعی نیست، بسته به خاطر خلا معنویت و فضیلت در این مجموعه ی دنیایی است. (در دیدار جمعی از برگزیدگان المپیادهای جهانی و کشوری و افراد ممتاز آزمونهای سراسری سال ۱۳۸۰ - ۱۳۸۱

، 31/01/1381)

 

89.   علم آموزی بدون تقلید فرهنگی از غرب

پس شاگردی کردن اولاٌ، به معنای شاگرد ماندن نیست. که خیال کنیم همیشه ما باید شاگرد آنها بمانیم، نخیر، همت کنبد خواهید دید آنها مجبور میشوند از شما یاد بگیرند ثانياٌ. شاگردی کردن در علم. به معنای تقلید کردن در فرهنک نیست، این نکته بسیار مهمی است. در زمان قاجاریه اولین بار نشانه ها و نمونه های فرهنگ غربی وارد کشور شد.

ایرانیهای اعیان درباری آن روز که اولین قشرهایی بودند که با اروپاییها ارتباط برقرار کردند، نخستین چیزی که یاد گرفتند، دانش نبود، عادات و رفتار و نحوه معاشرت آنها را یاد گرفتند. این خط اشتباه و خطا از همانجا ترسیم شد. (در دیدار طلاب و اساتید مدرسه ی علمبه ی آیت الله مجتهدی، 31/03/1383)

 

90.   تأثیر یاد آوری گذشته ی علمی بر پیشرفت ما

البته در مورد ایران نمیشد این کارها را بکنند، چون این همه کتاب و این همه اثر علمی و این تاریخ مشعشع وجود دارد و نمیتوانستند کاری بکنند، اما اثرش را از ذهنها زدوده اند، شما باید کاری کنید و این را برگردانید. در پیشرفت علمی ما، واقعا این یاد آوری اثر دارد. این نسل اگر بداند که استعداد و گذشته ی آنچنانی دارد، یکطور به آینده خواهد نگريست، اما اگر تصور کند که هرچه هست و نیست. دست اروپاییهاست و همیشه ما باید دنبال آنها باشیم. این در پیشرفت علمی ما طور دیگری اثر خواهد گذاشت. (در دیدار اعضای گروه دانش صدای جمهوری اسلامی ایران، 15/11/1370)

 

91.   علم و فرهنگ، دو مقوله ی مختلف

کشور ما. نه فقط در گذشته ی هزار و چند صد ساله، بلکه در گذشته های نزدیک هم، از لحاظ فرهنگی یک کشور برجسته بوده است. فرق است بین علم و فناوری و تبعات آن و فرهنگ. این دو، دو مقوله است. اگر چه خود علم هم جزو شاخه های فرهنگ است، اما فرهنگ به معنای خاص که عبارت باشد از ذهنیّات و اندیشه ها و ايمانها و باورها و تنها و آداب و ذخیره های فکری و ذهنی یک ملت، اینها را میتوانیم به عنوان «فرهنگ به معنای خاص» نام گذاری کنیم. از این جهات. ما نه فقط از دنیای پیشرفته در علم و فناوری عقب نیستیم. بلکه در بسیاری از جهات از آنها جلوتر هم هستیم. (در جمع ادبی شعرا و هنرمندان استان آذربایجان شرقی، 08/05/1372)

 

92.   علت واقعی عقب ماندگی علمی در ایران معاصر

ما اگر بدون تأثير تبلیغات ويرانگر دشمن، خودمان باشیم به عنوان یک ملت مطرح باشیم. باید به گذشته ی خود نگاه کنیم و بگویم: «درست است که ما امروز از لحاظ علمی در دنیا عقبیم - و این یک واقعیّت است- اما این عقب ماندن، به سبب این نیست که این ملت از لحاظ استعداد، کمبودی دارند، هوش ندارد. اهل علم و تحصیلات نیست. نه به این سبب نیست؛ به سبب یک عامل دیگر است، او را عقب نگاه داشته اند. (در دیدار باشگاهیان و فرهنگیان استان کهگیلویه و بویراحمد، 18/03/1373)

 

93.   عقب ماندگی علمی در حکومتهای پهلوی و قاجار

ملت ایران به خاطر دخالت بیگانگان و حكومتهای فاسد و حکومت جبار پهلوی و قاجار - که این دو سلسله ی ننگین سالها بر این کشور حکومت کردند و پای بیگانگان را بر این سرزمین گشودند- از قافله علم و دانش باز ماند- ملت ایران در صورتی میتواند زندگی را به آبادی و توسعه و رشد حقیقی برساند که بتواند روی پای خود با یستد و احکام الهی را در زندگی عمل و پیاده کند و دست و پای دشمن را به کلی از این کشور قطع نماید. این. همان راه و توصیه های امام است. (در دیدار اقشار مختلف مردم و میهمانان خارجی شرکت کننده در مراسم سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی (ره)، 06/03/1375)

 

94.   بی اعتنایی قاجار و پهلوی به پیشرفت علمی

در دورانهای گذشته، ما در علم عقب ماندیم. مردم و علمای ما میخواستند؛ اهل علم میخواستند، ولی دستگاهها به فکر نبودند و اهمیت نمیدانند. زمان قاجاریه و زمان پهلوی دستگاهها چیزهایی را میخواستند که مردم به آنها علاقه ای نداشتند. در هر مسأله که تلاش مشترک و هماهنگی میان مسؤولان و قدرتمداران کشور با آحاد مردم بود و متّفق  شدند، در آن مسأله پیش رفتند. که البته بعد از انقلاب، نمونه های زیادی دارد. (در دیدار رییس و معاونان سازمان تربیت بدنی به روسای فدراسیونهای ورزشی کشور، 08/10/1375)

 

 

95.   جداسازی علم و دین در ایران

تا وقتی که دین حاکم بود و صحنه زندگی مردم، از دین و نفوذ معنوى آن به کلی خالی نشده بود، وضع این گونه بود. از وقتی که اروپاییها و غربیها و سیاستمداران صهیونیست و منفکرانی که برای نابودی دنیای اسلام نقشه میکشیدند. دانش را همراه با سیاست وارد کشور ما کردند. علم را از دین جدا نمودند و نتیجتاٌ یک رشته ی خالی از علم شد و رشته علم، یک رشته ی خالی از دین گشت. (در دیدار جمع کثیری از دانشگاهیان و طلاب حوزه های علمیه، 29/09/1368)

 

96.   پیشرفتهای علمی و صنعتی در گرو ابتکار و خلاقیت

یک ملت تا گستاخی ورود در میدان های ناشناخته را نداشته باشد، نه در زمینه علم پیشرفت میکند و نه در زمینه صنعت و سیاست. ما را عادت داده بودند که جرأت دست به ابتکار و خلاقیت بزنیم. من در طول دوران انقلاب، در این زمینه ها خاطراتی دارم. بعضی افراد که ذهنشان همچنان تحت تأثیر همان فرهنگ قدیمی بوده میگفتند، نمیشود. (در دیدار وزیر و مسئوولان دفاتر نمایندگی ولی فقیه در وزارت جهاد کشاورزی، 23/08/1380)

 

97.   خیانت روشنفکرنمایان غریزده به پیشرفت علمی کشور

گناه بزرگ روشنفکرنمایان غربزده ی دوران پهلوی و اندکی قبل از دوران پهلوی، این است که این باور را با شکلهای گوناگون در ذهن مردم ما رسوخ دادند؛ یعنی به مردم این طور تفهیم کردند که ایرانی چیزی نیست، نه فکرش، نه علمش. ته هنرش. نه تاریخش، اصلا ارزشی ندارد. وتی شما احساس کردید ارزشی ندارید، چه کار میکند؟ به طور طبیعی به قطبی پناه میبرید که احساس میکنید ارزش دارد. آن قطب کجاست؟ آنها خودشان معین کردند، فرهنگ و تمدن و علم غرب! غربیها متهای گوناگون دنیا را به همین ترتیب از گردونه ی پیشرفت علمی کنار زدند و کاری کردند به جرأت تحرک علمی پیدا نکنند، والا مناطق اسلامی - به خصوص - استعداد و زمینه پیشرفتهای بزرگ علمی داشتند. اینکه میببنيد ما این همه از کاروان علمی دنیا عقب مانده ایم. تصادفی نیست. (در دیدار اعضای اتحادیه انجمنهای اسلامی دانش آموزان، 26/06/1381)

 

98.   نقطه ی مقابل اعتماد به نفس

نقطه مقابل اعتماد به ن . خود کم بینی است، خود کم بینی در مقابل فکر یک جناحی از ملتهای عالم - که امروز غرب مظهر آن است- به خود کم بینی در مقابل فلسفه ی آنها خود کم بینی در مقابل علم آنها، حتی خود کم بینی در مقابل الگو های توسعه ملی که آنها پیشنهاد میکنند؛ در حالی که الگوی توسعه ملی نسبت به ملتهای مختلف گوناگون است. خودکم بینی، این بیماری بسیار خطرناک، که در طول دهها سال متوالی آن را در كالبد ملت ما تزریق کردند. (در دیدار دانشجویان دانشگاههای استان يزد، 13/10/1368)

 

99.   موانع فرایند اعتماد به نفس

سه مانع اصلی در راه فرایند اعتماد به نفس و به ثمر رسیدنش وجود دارد که ما باید متوجه این سه رخنه باشیم. این سه رخنه میتوانند فرایند اعتماد به نفس ملی و منتهی شدن آن به پیروزی های پی در پی و رسیدن به آرمانها را مخدوش کنند.

اول، ایجاد یأس أست، تیره کردن افق. به رخ کشیدن فاصله های علمی. این واقعیتی است؛ ما از لحاظ علمی، امروز با دنیای پیشرفته علمی که دویست سال است دارند کار علمی میکند، فاصله داریم. این فاصله ها را به رخ میکشند و میگویند آقا چطور میخواهید شما اینها را طی کنید؟ مگر میشود؟! جوان محقق و پژوهشگر و دانشمند ما را با این کار مأیوس میکنند. من میگویم: بله. میشود چرا نمیشود؟ ما از دانش دیگران استفاده میکنیم و پا را یک قدم بالاتر میگذاریم کما اینکه این کار را کرده ایم. ما از دانش دیگران استفاده کرده ایم. گاهی چیزهایی ساخته ایم که در دنیا نیست، مثل بعضی از پیشرفتهای پزشکی و دارویی و امثال اینها. اینها با استفاده از مقدمات دانش غربی به دست آمده، اما کارهای بزرگ تر از آنها انجام گرفته، فاصله نباید ما را مأیوس شد. ما میتوانیم شتاب علمی مان را زیاد کنیم. این فاصله را روز به روز کمتر کنیم، همت کنیم، پیش برویم، به خصوص که امروز دنیای غرب دچار آفتهای جدی است که در پنجاه سال پیش و صد سال پیش این آفتها را نداشت. (همان)

 

100.           اثرگذاری علمی و صنعتی جمهوری اسلامی بر روان ملتها

امروز، واقعیات دنیا این است و هر چه این کشور اسلامی و مستقل و این ملت شجاع پیش تر برود و علم و کار و تجربه و دانشگاه و مدرسه و کارخانه و آزمایشگاهش بهتر شود، تأثیر این عامل روانی در ملتها بیشتر خواهد شد. آنهایی که محاصره اقتصادی میکنند. میخواهند جمهوری اسلامی نتواند از طریق رشد صنعتی و فنی و علمی، روى ملتها تأثیر گذاری کند. بحمد الله نمیتوانند و روز به روز هم، ما جلوتر و پیش تر رفته ایم. (در دیدار جمع کثیری از کارگران معلمان و فرهنگیان کشور، 12/02/1375)

 

101.           وضعیت امروز در عمل به توصیه امام به استقلال علمی

در زمینه ی سازندگی نیز همین طور است. امام راحل فرمود: شما میتوانید همه چیز بسازید و کشور خودتان را به دست خویش آماده کنید و میتوانید مستغنی از بیگانگان باشید و مدارج علم و دانش را مثل دیگران بپیمایید و دانشگاههای خودتان را مستقل کنید!امروز شما ببینید ملت ایران قدم به قدم همه ی این موارد را پیش میبرد. اینها را ملت تجربه کرد. (در مراسم سالگرد ارتحال حضرت امام خمینی(ره)، 16/03/1375)

 

102.           ابتکار و پیشرفت جوانان در ساخت تجهیزات نظامی

امروز جوانان ما، صنعتگران ما، مهندسان ما و فناوران ما با ابتکاری که مخصوص ملت ماست - به این معنا که ملت ما هم بحمد الله از آن به صورت ویژه ای برخوردار است - در زمینه ی ساخت تجهیزات نظامی، توانسته اند به پیشرفتهای زیادی نائل آینده جمهوری اسلامی ایران به وسیله ی همچنین نیروهای مؤمن ما، در تعداد سازندگان جنگنده های پیشرفته ی دنیا در آمده است، اما در گذشته چنین فرصتهایی داده نمیشد. (در مراسم مانور ذوالفقار، 05/07/1376)

 

103.           گسترش روزافزون تحصیلات عالی

ما ملتی داریم با جمعیت جوان با دانشگاههای رو به گسترش، با فارغ التحصیلان روز افزون مراکز علمی، که امروز نسبت به دوران قبل از انقلاب، به اضعاف مضاعف افزایش پیدا کرده است و دهها برابر آن روز، این کشور دانشگاه و مرکز علمی و تحقیقی دارد. این از نیروی انسانی، این از مراكز تعليم و تربیت نیروی انسانی، آن هم از امکانات این کشور. (در اجتماع باشکوه مردم کرج، 24/07/1376)

 

104.           ثمرات انقلاب در جامعه ی دانشگاهی

در عرصه ی دانش و تحقيق؛ ده برابر شدت کمیت دانشجویی، پیدایش و گسترش رشته های متعدد علمی و تحقیقی، فراگیر شدن تحصیلات عالی، بروز استعداد های درخشان در میدان ابتکار و اختراع، از ثمرات همان خودباوری و اعتماد به نفس است که انقلاب اسلامی به جامعه دانشگاهی بخشید. در عرصه های فرهنگی و دینی و سیاسی نیز حضور دانشجویان و دانشگاهیان در فرمتهای خدمت به نظام اسلامی و جانفشانی در میدان دفاع و سازندگی و پایبندی به آرمانهای اسلامی و روح صفا و تعبد، در قشر عظیمی از دانشجویان و اساتید، از آثار همان جهت گیری انقلابی و محصول درس جاودان امام بزرگوار است. (در دیدار دانشجویان و مسؤولان دانشگاه تبریز، 27/06/1378)

 

105.           حرکت علمی و تحقیقی در محیط دانشجویی پس از جنگ

محیط دانشجویی ها بعد از گذراندن دوران جنگ، به یک حرکت علمی و تحقیقی قابل قبولی دست پیدا کرد، کشور بزرگ ما شایسته آن است که تعداد دانشجویان و دانایان و عالمانش بسیار بیشتر از آن چیزی باشد که ما در گذشته داشتیم. حتی امروز هم با اینکه بسیار جلوتر از گذشته هستیم، کشور ما سزاوار است که بیشتر برخوردار باشد. (در دیدار دانشجویان و مسؤولان دانشگاه تبریز، 27/06/1378)

 

 

106.           پیشرفت علمی، نتیجه ی اعتماد به نفس ملی

ما کسانی بودیم که در اول انقلاب در بسیاری از نیازمندیهای خودمان محناج بودیم که از فراورده ی فکر و سر انگشت دیگران استفاده کنیم، اما امروز دیگران زیادی در دنیا هستند که از فراورده ی فکر و سر انگشت ایرانی دارند استفاده میکنند؛ این واقعیت است ما پیشرفته ایم. این به خاطر اعتماد به نفس است، باید این اعتماد به نفس ملی را در زمینه علم تقویت کرد و اسلام این را به ما می آموزد و ما ان شاء الله پیش میرویم. (در دیدار دانشجویان و اساتید دانشگاههای استان کرمان، 19/02/1384)

 

 

107.           افزایش چشمگیر دانشجو بعد از انقلاب

یک روز در این استان کمتر از سه هزار دانشجو تحصیل میکردند، اما امروز کرمان نزدیک به هفتاد هزار نفر دانشجو دارد. جمعیت کشور دو برابر شده خیلی خوب، سه هزار نفر یا شش هزار نفر دانشجو باید داشته باشد، اما امروز ما در این استان هفتاد هزار نفر دانشجو داریم. این، توسعه و پیشرفت است. (در دیدار دانشجویان و اساتید دانشگاههای استان کرمان، 19/02/1384)

 

108.           شعار «ما میتوانیم، امروز در مقابل شعار دیروز»

امروز ما می که عنوان اما میتوانیم در همه هست. واقعا هم اگر بگویند آقا شما میتوانید بزنید روی دست صنعتگران پیشرو دقیق ترین و ظریفترین صنایع دنیا، شما میگوید بله، اگر همت کنیم. تلاش کنیم. میتوانیم. واقعا جوان دانشمند مسلمان در جمهوری اسلامی خودش را قادر بر هرکاری میداند این در اول انقلاب این جور نبود. تربیتهای قبلی در سمت عکس این بود. هر کارى که مطرح شد. میگفتند آقا ما که نمیتوانیم! آقا فلان چیز را بسازید؛ میگفتند ما که نميتوانيم! (در دیدار دانشجویان و اساتید دانشگاههای استان کرمان، 19/02/1384)

 

109.           اولین مبادله. هنگام برقراری ارتباط با دیگران

اگر جامعه ای با معلومات باشد، مقاومتش در مقابل دشمن زیاد میشود. اگر جامعه ای نسبت به علم حساسيت داشته باشد. هنگامی که با کشورها و ملتهای دیگر هم ارتباط برقرار کرد. اول سعی میکند علم آنها را بگیرد. (در دیدار جمع زیادی از معلمان و کارگران، 09/02/1371)

 

110.           اسلام پیگیر همه ی علوم مورد نیاز بشر

اسلام «کافة للناس» است. یعنی بشریت و زندگی جمعی بشر را هم فرا میگیرد. این ویژگی اسلام، از بعد از صدر اسلام، جز روی کاغذها نوشته نمیشد. گرچه بعضا روی کاغذها هم انكارش میکردند و گفتند: «اسلام. اصلا برای این نیست.» اما جمهوری اسلامی، ناظر به «کاقة للناس»، و اسلام محقق و واقعی است. پس باید پایه هایش از همه جهت محکم و استوار و پولادین باشد. از جمله، پایه ی آن از لحاظ علم که بشر نیازمند آن است. (در دیدار «انجمن اسلامی»، و «جامعه ی اسلامی پزشکان کشور»، 20/04/1373)

 

 

111.           فواید استفاده ی صحیح از علم

علم میتواند وسیله رفاه، سعادت و عدالت باشد. چقدر خوب است که شما علم داشته باشید و به عنوان یک ملت طرفدار عدالت، ہرچم عدالت را در دست گیرید. و با علم، عدالت را پیش ببرید. پس، اول علم. درس بخوانید. کار کنید و خودتان را از لحاظ علمی - در علوم و رشته های مختلف – بسازید. (در دیدار دانشگاهیان و فرهنگیان استان کهگیلویه و بویر احمد، 18/03/1373)

 

112.           لزوم ارتقای تحقیقاتی در دانش پزشکی

امروز بخشی از علم، در اختیار شماست. بنابراین با این دید به دانش پزشکی نگاه کنید. پزشکی فقط یک حرفه نیست، بلکه دانش در مرتبه بالاتر و عالی تر هم هست. البته غایت این دانش و تحقیق آن است که انسان، جان انسانها را نجات دهد. در این شکی نیست اما چه وقت میتوان جان انسانها را نجات داد؟ آن وقت که این دانش ارتقا پیدا کند. پس پزشکی، یک دانش و یک حرکت علمی و الاست. شما سعی کنید که در جمهوری اسلامی، این میدان را با بهترین شکل بیارایید.

درخواست ما از شما پزشكان مؤمن این است و توقع داریم که فضای پزشکی جامعه را به این سمت پیش ببرید. قانع نمیشویم به اینکه پزشکان ما با مراجعینشان خوب رفنار کردند. رفتار خوب، عمل پسندیده ایی است، اما همه ی قضایا نیست. قانع نمیشویم به اینکه پزشک خوب و انقلابی مان. در جنگ و در انقلاب، حضور فعال داشته است. حضور فعال در آن دو عرصه، کار بسیار مهمی است. اما همه ی مطلب این نیست. ما مایلیم که شما در آزمایشگاههایتان. در خلوتگاههای تحقيقتان. در کلاسهای درمان و در آنجا که محل گل کردن علمی ذهن انسان است. قدمهای بلندی بردارید و تلاش واقعی کنید که سطح پزشکی را ارتقا ببخشید. (در دیدار «انجمن اسلامی و «جامعه ی اسلامی پزشکان کشور، 20/04/1373)

 

113.           توصیه به تلاش و برنامه ریزی برای فراگیری علم

شما هم اگر تلاش کنید و خوب برنامه ریزی نمایید و خوب پشتكار نشان دهید. همین دستاورد باارزش، یعنی دانش را که وسیله ی پیشرفت هر کشور در درجه اول است. در دنیای امروز به دست خواهید آورد. البته دستگاههای داخل کشور باید برنامه ریزی کنند. ما امیدواریم ان شاء اللہ مسوولان بتوانند آنچنان که شایشه ی جوان با استعداد ملت ماست. این برنامه ریزیها را بکنند. به هر حال آنچه جوانان ما در خارج از کشور باید هرگز از آن غفلت نکنند، این است که از همه تلاش و امكان و استعدادشان برای فراگیری استفاده کنند، منتها این علم را در خدمت هویت ملی و ارزشی خود به کار برند. ما به برکت اسلام، این روحیه را پیدا کردیم که حرکت کنیم. (دردیدار جمعی از دانشجویان اتحادیه انجمنهای اسلامی شرق اروپا، 19/05/1381)

 

114.           پیشرفتهای علمی در سایه ی تلاش ملی و اسلامی

این طور نبوده که در یک بخش از دنیا انگیزه ی فراوان و عمیقی برای کمک به ما وجود داشته باشد. البته عکسش چرا؛ مراکزی وجود داشته اند که خواسته اند کارشکی کنند. این توفیقاتی که امروز چه در زمینه فناوری، چه در زمینه ساختهای زیربنایی و اساسی برای آینده ی کشور و چه در زمینه رشد علمی در زمینه های گوناگون ملاحظه میکنید. در سایه تلاش هویت ملی و اسلامی خودمان توانسته ایم به دست آوریم. این را باید ادامه داد. (در دیدار اعضای هیأت دولت،05/06/1384)

 

115.           ترسیم فعالیتهای آینده بر اساس نیازهای آینده

اپنی که یکی از جوانهای عزیز گفتند: «فعالیتها باید بر اساس نیازهای آینده باشد، این آینده را ترسیم کنید. این نیازها را تصویر کنید»  یا در همین زمینه جوان عزیز دیگری گفتند: «جهت حرکتمان را خودمان معین کنیم؛ نه اینکه جهت حرکتی را که دیگران - غربیها - ترسیم کرده اند، ما تکمیل کننده پازلهای زندگی آینده آنها باشیم، ببینیم چه نیاز داریم. آن را تأمین بکنیم»، این حرفها حرفهای بسیار بزرگی است حرفهای بسیار مهم است. اینها همان چیزهایی است که هر انسان آگاه متفکر دلسوز منعهدی وقتی به نگاه کلان به حرکت علمی کشور نگاه میکند. منتها درک او کافی نیست؛ اگر چه لازم است. بر اساس آن برنامه ریزی کردن. مهم است. (در دیدار جمعی از نخبگان علمی کشور،09/08/1388)

 

116.           همت برتر و کار بیشتر در عرصه ی علم و تحقیق

حالا همت برتر و کار بیشتر، همت مضاعف و کار مضاعف بر این اساس باید انجام بگیرد. عرصه های گوناگونی وجود دارد؛ عرصه ی علم و تحقیق در درجه ی اول. دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی در همه زمینه های علوم تجربی، علوم انسانی در همه ی بحثهایی که برای کشور مورد نیاز است. بایستی همتشان را در تحقیق و علم افزایش بدهند؛ مراحل دور تری را در مقابل چشمشان و مد نظرشان قرار بدهند؛ کار را باید متراکمتر کنند.

من عرض کردم و باید جوانان ما همتشان این باشد که با گذشت یکی دو دهه ی دیگر. کشورشان را یک مرجع علمی برای دانشمندان جهان قرار بدهد، پس این شد همت مضاعف و کار مضاعف در عرصه علم و تحقيق. (در اجتماع زائران و مجاوران حرم مطهر رضوی، 01/01/1389)

 

117.           فضای امیدبخش داخلی برای صاحبان استعداد و خلاقیت

امروز در داخل کشور، همه چیز برای صاحبان اندیشه و استعداد و خلاقیت و فکر، امیدبخش است، همه چیز در خدمت کشور و مردم و پیشرفت است، ایمان و اعتقاد دینی پشتوانه کار و تلاش علمی است، اینها چیزهای خیلی با ارزشی است، این ملت بزرگ باید از اینها حداکثر استفاده را بکند. (در بازدید از کارخانه های صنایع مکانیک وزارت دفاع، 31/06/1373)

 

118.           تربیت استعدادهای درخشان

استعداد در داخل کشور ما برجسته و بیش از حد معمول و متوسّط است. مکرر گفته ام که متوسط استعداد در ایران بالاتر از متوسط استعداد در کل جهان است. پیشرفتهایی که در المپیادهای ریاضی و فیزیک و شیمی و ... به دست آوردیم، نشان داد ما جوانانی داریم که از استعداد های بالایی برخوردارند. کسانی که در این مسابقات. مقامات بالا به دست آوردند. افراد استنایی نبودند، بلکه فرزندان این مملکت اند. يقینا از این قبیل افراد، هزارها و صدها هزار در این مملکت وجود دارند. اینها را به آموزش پرورش. توسعه علم و تحقیق تربیت کنید. (در دیدار رییس جمهور و هيأت وزیران، به مناسبت بزرگداشت هفته دولت، 08/06/1374)

 

119.           جبران فاصله های علمی توسط ایمان و ابتکار

فاصله با کشورهای پیشرفته زیاد است. آنها با امکاناتی که دارند، میتوانند لحظه به لحظه این فاصله را بیشتر کنند. شما آن امکانات را ندارید-  آن آزمایشگاههای مدرن، آن پیشرفتها، آن امکانات علمی - بنابراین هر چه میتوانید، از نیروی ابتکار خود و قدرتی که خدا به شما داده و حرارتی که انقلاب در اختیارتان گذاشته است. استفاده نمایید و احساس خستگی نکنید. آن گاه این فاصله پر خواهد شد. (پس از بازدید از مجتمع مهمات سازی پارچین، 03/03/1377)

 

120.           قابلیت ایران برای درخشش علمی و فرهنگی

این ملت از استعداد درخشانی برخوردار است. این کشور میتواند روزی در دنیا به عنوان کشوری مطرح شود که هم از لحاظ مادی، معنوی، صنعت برتر، علم برتر و فرهنگ والاتر و هم از لحاظ دين، درخشندگی داشته باشد. این به دست شماست. (در جلسه پرسش و پاسخ دانشگاه تهران، 24/10/1377)

 

121.           جنایت بزرگ تولید کنندگان کتاب

غذای فکر و روح. باید سالم و مقوی عرضه شود و آن کس که جز این عمل کند. خطا یا جنایتی بزرگتر از عرضه کننده مواد غذایی ناسالم یا بی مایه. مرتکب شده است.(همان)

 

122.           وضع نامطلوب کتاب خوانی در مردم

بنده حتی از وضع کتاب در کشور عزیزمان ایران، از جهات مختلف خرسند نیستم. حقیقت این است که کتاب هنوز از ناحیه مصرف، یک کالای اختصاصی است. به اهل علم و کتاب و کتابخانه داری و تحقیق و امثال اینها که کسي لازم نیست بگوید «به سراغ کتاب بروید.» آنها هستند که می آیند و به ما میگویند «ما برای رسیدن به کتاب، این مشکلات را داریم». (در دیدار ناشران و مولفان کتابهای برگزیده سال، 07/10/1372)

123.           کتاب: مادر و عصاره ی تمدنها

حقیقت آن است که کتاب یکی از ارزشمندترین فراورده های بشری و گنجینه بزرگترین ثروتهای بشر یعنی دانش و تحقيق است. دین و دنیای بشر و جسم و جان انسان، به برکت کتاب تأمین و تغذیه میشود و فرایند کمال بشری به وسیله ی کتاب تحقق میابد. کتاب. مادر تمدنها و نیز عصاره آنها است. و بشر با پدید آوردن کتاب، درسهای بی شماری را که در کتاب تكوين بدو آموخته شده. گرد می آورد و در محیط بشری منتشر میسازد و بدین گونه روز به روز گنجینه ی ثروت بشری، غنای بیشتر میابد. (پیام به مناسبت گردهمایی کتاب و کتابخانه،

، 21/06/1374)

124.           جدی گرفتن کار علمی در دانشگاه

باید محتواهای اسلامی - یعنی علم - جدی گرفته شود. شما که دانشجو هستید و دیگر کسانی که مشغول تحصیل اند، به درس خواندن در محیط دانشگاه، کار عملی و تحقیقی و شکوفا کردن و رشد دادن استعدادها اهمیت بدهید. (در دیدار اقشار مختلف مردم و گروهی از مسئولان، 02/03/1369)

 

125.           این طور درس خواندن، اسلامی نیست

علم و دانش هم اسلامی و از اسلام است والا به دانشگاه رفتن و مقداری از بیت المال و امکانات مردم را مصرف کردن. و بدون اینکه یک نفر به علم دل بدهد و به فراگیری اهمیتی بدهد. فقط برای اینکه بتواند سرهم بندی، تکه کاغذی به دست بیاورد و در سایه ی آن شغلی بگیرد. تا پولی گیر بیاورد . نه اینکه شغلی بگیرد. تا کاری بکند - اینکه اسلامی نیست. دانشجو هم اگر این طور درس بخواند، اسلامی نیست. استاد هم اگر این طور درس بدهد. اسلامی نیست. روابط اسلامی در دانشگاه این است، والا جوانان و دختران و پسران ما بحمدالله مسلمانند. (در دیدار جمع کثیری از طلاب حوزه های علمیه و دانشجويان دانشگاهها، به مناسبت روز وحدت حوزه و دانشگاه، 28/09/1369)

 

126.           حفظ فضای انقلابی در دانشگاه

در بین جوانان، بهترینشان کسانی هستند که به مراکز آموزشی و علمی رو می آورند. به هر دلیل که به سراغ علم و آموزش آمده باشند. این کار با ارزش و محترم است. البته گاهی دلایلی آنها را به این سو میکشاند که ارزشهای مضاعف دارد. گاهی هم فقط برای حایز شدن این معلومات آمده اند. اما به هر حال این کار، کاری شریف و با ارزش است. حالا این مجموعه با ارزش که در حقیقت فردای کشور و آینده ی ملت را خواهد ساخت. در دست شما آقایان. روسای دانشگاههاست. چون معتقدیم که از یک نظر دانشگاهها أهم اند. (همان)

 

127.           لزوم تلاش جوانان در تحصیل علم

جوانان امروز باید سه نکته را حتما دنبال کنند. یکی از آن سه نکنه. تحصیل علم است. عزیزان من! از تحصیل علم، ذره ای فروگذار نکنید و آن را قدر بدانید. (در دیدار دانشگاهیان و فرهنگیان استان کهگیلویه و بویر احمد،18/03/1373)

 

128.           بهترین فضا در دانشگاه برای درس و تحقیقات

اگر خواستید از قول ما به دانشجوها چیزی بگویید، بفرمایید که به سهم خودشان سعی کنند فضای انقلابی را در دانشگاه حفظ کنند. برای درس خواندن و تحقیقات هم فضای انقلابی، فضای بهتری است. فضای انقلابی به معنای شلوغ کاری و بی انضباطی و خروج از خطوط تعيين شده نیست، بلکه به معنای دقت روی مواضع صحیح و پایبندی به اصول و جهت گیری انقلاب است. باید کشور مستقل شود، روی پای خود بایستد و استعدادهای درون آن بجوشد. (در دیدار مسوول دفتر نمایندگی ولی فقیه در دانشگاه آزاد اسلامی و گروهی از اساتید دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، 29/03/1374)

 

129.           زیباترین آمیزه برای جوانان

برای یک مجموعه ی جوان، انسان نمیتواند به آمیزه ای را زیباتر از آمیزه ی علم و معرفت و تحقیق و روشنفکری و دین و احساسات معنوی و شور دینی و انقلابی فرض کند. (در جمع دانشجویان و اساتید دانشگاه صنعتی امیرکبیر، 09/12/1379)

 

130.           وظیفه ی جوانان محصل

البته چیزهایی هم هست که مخصوص جوانان عزیز ماست، به خصوص جوانانی که مشغول تحصیل علم هستند و آن پرداختن به خود است.

عزیزان من! تمبود علم و عقب افتادگی علمی ما را جبران کنید و این با درس خواندن، فکر کردن، کارکردن و شجاعت علمی داشتن حاصل میشود. ایمان خود را تقویت کنید. (در دیدار جوانان استان اصفهان، 12/08/1380)

 

131.           دعایی همیشگی برای دانشجویان

مجر و بصیرت را برای شما و دیگر تشکلهای عزیز دانشجویی از خداوند متعال مسئلت میکنم. (پیام به پانزدهمین نشست سراسری تشکل های مرتبط با جب عدالت خواه دانشجویی، 22/05/1387)

 

132.           ضرورت تشکیل جلسات فکری در حوزه و دانشگاه

من به نظرم میرسد یکی از کارهای لازم، تشکیل جلسات فکری وسیعی است که مجموعه ی دانشجویی، همراه با مجموعه ی حوزوی، با برنامه ریزی خوب، میتواند به وجود بیاورد تا بنشینند درباره ی مسایل گوناگون فکر کنند. گسترش فكر و پراکندن فکر درست و صحیح میتواند همان ثمراتی را ببخشد که ما در زمینه های مسایل علم و فناوری و پیشرفت علوم از دانشجو توقع داریم یعنی شکوفایی. آوردن حرف نو به میدان اندیشه، با یک حرکت صحیح و جهت گیری درست. یکی از کارها این است. (در دیدار دانشجویان سراسر کشور، 07/07/1387)

 

133.           حقیقت کوشش در راه فراگیری دانش

دانشجویان عزیز، هر کوششی که از سوی شما جوانان در راه فراگیری دانش به کار میرود. گامی در راه بازگرداندن اقتدار معنوی و مادی ملت و کشور شما است که روزی مشعل دار دانش و نوآوری در جهان بود. نسل انقلاب میتواند عقب ماندگیهای دوران وابستگی و دنباله روی را جبران کنند. این یک رسالت تاریخی است. (پیام به ست اتحادیه انجمنهای اسلامی دانشجویان در اروپا، 03/08/1387)

 

 

134.           تکریم اساتید؛ از مقدمات ترویج علم

این جلسات با این هدفها تشکیل میشود: در درجه اول. تكريم اساتید این یک کار نمادین است. برای اینکه ما بدین وسیله اعلام و ارادت خود را به استادان رشته های گوناگون علوم و گردانندگان حقیقی و معنوی دستگاه علم و دانشگاه در کشور نشان دهیم، چون میدانیم ترویج علم اگر چند مقدمه داشته باشد. یکی از آنها تكريم عالم است، بنابراین مایلیم عملا این تکریم را اعلام کنیم. (در دیدار اساتید دانشگاهها، 26/09/1383)

 

135.           برنامه ریزی برای جوشش علم در کشور

ما اگر علم و عالم نداشته باشیم، صنعت هم نداریم. حالا به فرض این حوض را با آب دستی هم پر کردیم. اما بالاخره این آب از کجا خواهد جوشید؟ چیزهای نقد. غالبا جلوی چشم برنامه ریزان کشور را میگیرند. شاید آنها هم تقصیری ندارند، به خاطر اینکه نیازهای نقدی واقعا خیلی هم حجیم و مهم است. در عین حال بایستی این دید را هم داشته باشند.(همان)

 

136.           پذیرش بچه های مؤمن در مراکز تحقیقاتی

سعی کنید در همین مراکز تحقيق و امثال آن، بچه های مسلمان خوب وارد شوند. باید کوشش بشود که برادران خوب، بچه های مؤمن. کسانی که حقیقتا انقلاب را از بن دندان پذیرفته اند، در آن مراکزی که فردا کار با آنها خواهد بود. بروند و طوری شود که حالا که راه باز است و همه میتوانند بیایند. خدای نکرده از این قبل، نظام و اسلام و مسلمین صدمه یی ببیند. این جنبه های معنوی را خیلی باید رعایت بکنید. (در دیدار وزیر و مسوولان وزارت فرهنگ و آموزش عالی و چند تن از رؤسای دانشگاههای کشور، 04/10/1369)

 

137.           رشد علمی به تنهایی ارزشی ندارد

اگر دانشگاه جایی شد که کسی که از آنجا مادر و خارج میشود - متخرج دانشگاه - نه نسبت به انقلاب حساس باشد، نه نسبت به دين حساس باشد. نه نسبت به کشورحساس باشد نه نسبت به استقلال ملی و آرزوهای بزرگ ملی حساس باشد، این دانشگاه هرچه هم از لحاظ علمی والا باشد. ارزشی نخواهد داشت، زیرا نه متخرّج و محصول این دانشگاه، راحت در اختیار سیاستهای مختلف قرار خواهد گرفت. (همان)

 

138.           تقسیم علوم در تعیین اولویتها

پیشرفت مراتب علم هم جزو اساس کار شماست که بایستی به آن توجه بشود. تقسیم علوم و پیدا کردن اولویتها و اینکه امروز در این مقطع. در این پنج سال، در این ده سال، بایستی خیل دانش آموزان به چه علومی بیشتر گرایش و توجه داده بشوند. اینها مسایل کاری و فنی شماست که به آن واقفتر هستید. این علاج کار ماست. (در دیدار وزیر، معاونان مشاوران و مديران كل وزارت آموزش و پرورشی،25/10/1370)

 

139.           تشویق عملی عالم

ما باید عالم را عملا تشویق کم مصرف اینکه بگوییم ما شما را دوست میدارم. او تشویش نمیشود. یکی از طرق تشویق کردن همین است که ما او را بیاوریم و از طریٹ رسانه ی خود در مقابل میلیونها نفر قرار بدهیم و او شرح حال و گوشه های مخفی زندگی اش را که در غربت و در فقر شذرانده. برای مردم بیان تند و تشويش بشود، ابن تشویش عملی است، شما باید این کار را بکنید. (در دیدار اعضای گروه با صدای جمهوری اسلامی ایران، 15/11/1370)

 

 

140.           علم واقع گرا و کار عالمانه

ترتیب علم و کار. ترکیب زیبایی است. شاید بشود این را به عنوان یک حرکت نمادین تلقى کرد، برای اینکه در جمهوری اسلامی، ما راه خود را بهتر و بیشتر پیدا کنیم. يعني علم. واقعی تر و با صحنه کار نزدیکتر پیش برود و کار، عالمانه تر و از تجارب و اندوخته های علمیه بهرهمندتر شود. (در دیدار جمع کثیری از کارگران، معلمان و فرهنگیان کشور، 12/02/1375)

 

 

141.           وظیفه ی تاریخی در مورد دانشگاهها

زمانی بود که اگر کسی از دانشگاهها و آموزش عالی و روند دانش پژوهی در این کشور گله میکرد. ما خودمان را تسلی میدادیم که «لا يكلف الله نفسا إلا وسعها». خوب چه کار کنیم. حالا دیگر این تسلی نیست. اگر خدای نکرده. با این اتمام حجتی که خدای متعال با من و شما کرده است، نتوانیم آن وظیفه ی تاریخی عظیم را انجام دهیم. پیش خدای متعال که جوابی نداریم؛ آن وظیفه تاریخی هم این است که یک ملت را با استفاده از ابزار دانش، در جهت تکاملی که انبیای الهی و دین مقدس اسلام آورده حرکت دهیم و بیش ببریم. این مسؤولیت. اگر در دانشگاه نباشد. بودنش هم مثل نبودن و بلکه بدتر از نبودن است و این تکامل انجام نخواهد گرفت. اگر علم نباشد اگر ابزارهای امروز نباشد-ابزارهایی که دنیا در صدد به دست آوردن یا تکمیل آنهاست- و ما در آنها هم عقب بمانیم. این حرکت امکان پذیر نخواهد بود. (در دیدار جمع کثیری از کارگران، معلمان و فرهنگیان کشور، 12/02/1375)

 

142.           مسؤولیت سنگین تربیت جوانان آینده ساز

بار سنگین و وظیفه ی شیرینی در این کار است. حس میکنم با این خصوصیاتی که دانشگاه شما دارد- از لحاظ گرد آوری مغزهای فعال و استعداد های خوب و روان دبدن کار علم و تحقیق در اینجا - برای یک اهل علم. بسیار شیرین است که در اینجا فعالیت علمی کند. تدریس و تربیت کنند و شاهد بالندگی جوانان باشد که آينده ی کشور، آینده ی تاریخ و سرنوشت ما در دست آنهاست. ان شاء الله که خداوند این مسوولیت را بر همه ی شما مبارک کند و توفیق دهد که بتوانید این بار سنگین را به بهترین وجهی بردارید. (در دیدار اساتید دانشگاه صنعتی شریف، 01/09/1378)

 

143.           مراقبت از دینداری در دانشگاه

شما از لحاظ احساس مسؤولیت نسبت به آینده علمی این کشور، موظفید که دین را در دانشگاه. خیلی مراقبت کنید و این البته فقط روی این نیست که بخواهید بچه ها را محدود کنید. (در دیدار اساتید دانشگاهها، 22/10/1378)

 

144.           ارتباط کار دانشگاه با محیط بیرون

خوشبختانه دانشگاه شما - مثل بعضی از دانشگاههای دیگر-  این حُسن بزرگ را داشته که توانسته با بیرون از محیط دانشگاه ارتباط کاری و علمی داشته باشد، این تجربه خیلی خوبی است. (در دیدار دسته جمعی دوشنبه ها، دیدار با مسوولان دانشگاه صنعتی اصفهان، 23/12/1378)

 

 

145.           پیشرفت علمی، فکری و معنوی در دانشگاه

اکنون دانشگاه به تلاش برای پیشرفت علمی و رشد فکری و نورانیت معنوی روز افزون، بیش از همیشه نیازمند است. نه از آنرو که دانشجویان ما در این سه زمینه از گذشته عقب ترند. زیرا همه می دانند که دانشگاه امروز ما به برکت انقلاب اسلامی، در هر سه زمینه. از گذشته بسی جلوتر و برنر و شتابنده تر است. بلکه از آنرو که اولا. حفظ عزت و استقلال کشور در گرو پرورش نسل کنونی در همه عرصه های علمی و دینی و سیاسی است و ثانيا. امروز بار دیگر دشمنان این ملت، نسل جوان و به ویژه دانشجویان را هدف توطئه های ویرانگر خود ساخته اند. (پیام به مناسبت برگزاری دومین کنگرانی جامعه اسلامی دانشجویان، 08/07/1377)

 

146.           غربیها: مترصد دزدیدن مغزها

یکایک شما - به احتمال زیاد - زير دورهای دقیق کسانی هستید که منتظرند مغزها را بدزدند. این را بدانید! آنها به راحتی و همان طور که منابع و معادن و ثروتها و احساسات و روحیه ها را میدزدند. مغزها را هم میدزدند. ملت زحمت کشیده. پدر و مادر رنج برده و آموزش و پرورش کوشیده است تا جوانی به ثمر برسد و استعداد او شکوفا شود. آن وقت کشور بیگانه ای بیاید و با مقداری پول. این را بردارد و ببرد و امکانات آموزشی در اختیارش بگذارد و در لابراتوارها و کارگاههای علمی و مدارس عالی مشغول به کارکند! این میشود که استعداد درخشان این ملت که باید در خدمت همین ملت باشد، احیانا در خدمت دشمن ملت قرار میگیرد. (در دیدار دانش آموزان شرکت کنده در المپیادهای علمی، 27/06/1374)

 

147.           سرمایه ی همین کشور بمانید

مراقب این باشید! مواظب باشید دشمن به شما طمع نكند و روی خوش به او نشان ندهید. شما متعلق به ملت و کشور خودمان و اسلام هستید از این رو خودتان را برای کشور و ملتتان و اسلام به عنوان یک سرمایه حفظ کنید. هم شما باید این کار را بکنید و هم آقایان. انشاء اللہ باید مقدماتی فراهم آورند که دشمن را مایوس کند و نگذارند سوء استفاده کند. (در دیدار دانش آموزان شرکت کنده در المپیادهای علمی، 27/06/1374)

 



148.           از امتیازات دانشجو

مخاطب شما غیر از امتیازاتی که مربوط به جوانی است. امتیاز دیگری هم دارد و آن اینکه باسواد و أهل معرفت است. او ترجیح دارد بر کسی که انسان برای فهماندنش مشکل دارد و مطلب را درست در نمیکند. این هم امتیاز دیگری است که جوان، باسواد باشد. (در دیدار نمایندگان نهاد نمایندگی ولی فقیه در دانشگاهها، 16/07/1376)

 

149.           تجدید نظر در نظام آموزشی

من تجديد نظر را تأیید میکنم. نه اینکه بخواهم بگویم نتیجه اش چه باشد! نه. نتیجه اش هر چه باشد. تجدید نظر خوب است. یعنی اندیشیدن در اینکه این سازماندهی آموزشی همان است که باید باشد با نه» این کار بسیار خوبی است. این کار را حتما بکنید. (در دیدار روسای دانشگاههای سراسر کشور، 06/12/1376)

 

150.           بهره ی علمی پایین نسبت به زمان دوره ی آموزشی

آنچه که من در زمینه ی مایل علمی تصور میکنم. این است که در دانشگاهها به تناسب زمان، بهره علمی گرفته نمیشود! من بی ارتباط با دانشگاهها نیستم؛ هم مدیران دانشگاههای سراسر کشور اینجا پیش ما می آیند و گاهی چیزهایی میپرسند، هم دانشجویان اینجا رفت و آمد میکنند. من في الجمله در جریان بعضی از مسایل در دانشگاه هستم. طبق گزارشهایی که برای من می آورند، از دانشگاه به قدر زمانی که در بخش آموزش مصرف میشود. بهره ی علمی گرفته نمیشود. (در دیدار روسای دانشگاههای سراسر کشور، 06/12/1376)

 

151.           قناعت نکردن به هیچ حدی از پیشرفت

امیدواریم که شما پیشرفت کنید. راه پیشرفت علمی را هرگز به روی خودتان نبندید و به هیچ حدی از پیشرفت علمی قانع نباشید. همه ی پیشرفتهایی که بشر در زمینه های معنوی میتواند کسب کند . مانند علم، اخلاق. دین و ارزشهای والای معنوی – بی نهایت است، یعنی همیشه امکان پیشرفت هست و جاده ی بی نهایتی است. ان شاء الله که هم در زمینه های علمی و هم در زمینه های دینی و معنوی و خودسازی، روزبه روز پیشرفت کنید. (در دیدار دانش آموزان تخبه، 04/08/1381)

 

152.           نخبگان و میدان داری پرورش علم

اگر ما پرورش علم - هر علمی و تحقیق را هدف و کار اصلی خود ندانیم. هیچ کدام از کارهای دیگری که مورد نظر مان است. به سامان نخواهد رسید، نه توسعه، نه صنعت و نه کارهای اجتماعی. ما باید علم را با تگاه اصیل مورد توجه قرار دهیم، یعنی باید در برنامه ها. همه جا نگاه به علم و اهتمام به علم. گسترده شود. البته مدیریت و دنبال کردن کار با مسوولان دولتی است، اما عمل و میدان داری کار با خود نخبگان است. (در دیدار عمومی دوشنبه ها

، 08/02/1382)

 

153.           سهم برنامه ریزان دانشگاه در عقب ماندگی علمی در رژیم گذشته

بی شک بخش مهمی از گناه عقب ماندگی علمی کشور در دوران بیش از پنجاه سال حکومت رژیم فاسد، همچون سهم بزرگی از بی لیاقتی کارگزاران آن رژیم که در سایه ی چنین تفکری پرورش یافته بودند. بر دوش کسانی است که دانشگاه کشور را آنگونه میخواستند و برای آن برنامه ریزی میکردند. (در دیدار جمعی از تشکلهای دانشجویی کشور در قم ،18/09/1374)



 

154.           مقالات با اتقان و متانت بالا

سعی شود مقالاتی که در این دایرة المعارف تهیه و تدوین می شود، در حد اعلای توان علمی و تحقیقی باشد و به آن اتقان و متانت بدهیم، چون ایران با مایه ی علمی و عمر فرهنگ اسلامی و دارای این همه سوابق و کتاب و دانشمند. به عنوان مرکز و پایگاه اسلام شناخته میشود. آن چیزی که به عنوان دايرة المعارف اسلامی با دانشنامه جهان اسلام در اینجا فراهم شود. باید واقعا در حد ممكن مقالات از لحاظ اتقان و متانت در ردیف بالا باشد. لذا برای پرداخت نهایی، باید از ویرایشگران مجرب بهره گرفت. (در دیدار اعضای بنیاد دایرة المعارف اسلامی، 30/07/1368)

 

155.           یک بیماری فرهنگی در عرصه ی تحقیقات و نو آوری

پس ما از همه طرفه با دشمنی و خصومت دشمنان اساسی و فرهنگی مان در عالم مواجه هستیم . که نگذارند چه در زمینه ی فرهنگ عمومی و ذهنیتها و عمل فرهنگی مردم و چه در زمینه ی کار مدرسی و تربیت نیروی انسانی، به مقاصد خودمان برسیم. ما باید متناسب با دشمنی و خصومت دشمن. برنامه ریزی کنیم. در مساله ی فرهنگ عمومی. همین که مشاهده میکنیم در جامعه ما – مثلا در پیچ و خم ادارات و دستگاههای دولتی و به خصوص در بعضی از ارگانها که شکایت زیادی از آنها میشود - کارهای مردم روان انجام نمیگیرد و امروز و فردا میشود و دردمندانه و دلسوزانه با کار مردم برخورد نمیگردد. به خاطر یک نقص و بیماری فرهنگی است. با اگر مشاهده میکنیم که افراد کار آمد فکری ما در دانشگاهها و کارگاهها و مراکز تحقيق، به نوآوریهایی که برای یک محقق، نان و آب و شهرتی ندارد، اما زحمت زیادی دارد. کمتر تن میدهند و به کارهای آسان تر و سهل تر تسلیم میشوند. یک بیماری فرهنگی است. (در دیدار اعضای بنیاد دایرة المعارف اسلامی، 30/07/1368)

 

156.           ضرورت جدیت در تعلم

آدم این لباس را بپوشد و درس نخواند، یک چیز بی معنی است، درست شبیه این است که آدم چیزی را غصب کند. این لباس - به قول معروف - یک او نیفرم و لباس متحد الشکلی است، متعلق به طایفه ی خاصی است، آن طایفه چه کسانی هستند؟ علمای دین. پس. باید این عنوان علم بر آدم  صدق کند والا اگر صدق نکند که بی خود است

میدانید که علم تنها هم کافی نیست. اگر علم باشد و تقوا نباشد، صد رحمت به آن جایی که علم! نیست علم بی تقوا؛ چیز بسیار خطرناکی است. (در مراسم عمامه گذاری گروهی از طلاب و اهدای جوایز به طلاب نمونهی حوزه علمیه قم، در سالروز میلاد حضرت مهدی (عج)، 30/11/1370)

 

157.           کشف نوآوری و شگردهای دانشمندان فنون مختلف

این درس و بحث و تحقیق را باید دنبال کرد و خود را برای مفید بودن و مفید واقع شدن در خدمت اسلام عزیز، هر چه بیشتر آماده کرد. این را هم عر ض کنم، سعی باید بر این باشد که نیروی تحقیق، همچنان که اکنون در ما - یعنی در تبپ طلبه و آقایان طلاب و به خصوص شما فضلای عزیز و فعال - زنده است. در همه جا گسترش یابد یعنی تحقیق و نوآوری و نکات و شگردهای کار دانشمندان و متفکرین و صاحبان فنون مختلف را یافتن و از آنها بهره بردن و استفاده کردن. (در دیدار طلاب حوزه علمیه امام باقر(ع) اعزامی به خارج از کشور، 17/02/1371)

 

158.           درس و بحث و تحقیق کار اول طلاب

طلاب و فضلا، تحقیق و علم و تدریس را تار اول خود بدانند و در این روال و ابن جریان اهتمام و نیروی خودشان را به کار ببندند. البشه مسأله تحقیق در همه رشته های حوزوی، برای فقاهت لازم است. (همان)

 

159.           قم: پایتخت فکری و علمی اسلام

هفتاد سال است که قم مرکز و پایتخت فکری و علمی دنیای اسلام است. از زمان ورود مرحوم آیت الله حائری به قم - سال ۱۳۴۰ قمری- این شهر به مرکز اصلی علمی عالم اسلام و تشیع تبدیل شد و بعد در زمان مرحوم آیت الله بروجردی به اوج خود رسید و محصول آن دوره ها پیدایش شخصیت غطيم القدر و کم نظیری مثل امام بزرگوار بود. این سابقه درخشان برای قم وجود دارد که همیشه به نیاز زمان پاسخ گفته است. (در دیدار جمع کثیری از مردم قم،

19/10/1379)

 

160.           عقب ماندگی طبیعی حوزه در زمان معاصر

البته حوزه های علمیه در برهه زمان معاصر به طور طبعی کمی از زمان عقب ماندند. تقصیری هم البته متوجه کسی از این جهت نیست، چون پیدایش انقلاب و سرعت تحولاتی که ناشی از پیدایش این برق عظیم در جامعه بود. همه چیز را عقب نگه داشت. روشنفکری جامعه ی ما هم عقب است. دانشگاههای ما هم از آنچه که باید باشند. عقب اند. حوزه علمیه هم عقب است، یعنی متناسب با تحول جامعه ی ما، این تحول عظمی که پیدا شد در همه ی اطراف خودش و در سطوح گوناگون و تا اعماق زیادی تأثیر داشت، از این تحول عظيم. حوزه یک مقداری عقب است. ليكن ميتواند با سرعت لازم و با جدیت این را جبران کند. (در دیدار جمعی از اساتید، فضا، مبلغان و پژوهشگران حوزه های علمیه ی کشور،08/09/1386)



161.           مفید بودن برای جامعه؛ لازمه ی تهذیب

اگر دیدیم در حوزه های علمیه، شور علمی است. اما این شور علمی و کار علمی. خلاهای نظام را چنان که باید، پر نمیکند. باز باید به مسأله ی تهذیب توجه کنیم. برای اینکه اگر اخلاق و تهذیب نفس در حوزه ها باشد و صفای نقس ناشی از آن پیدا شود. هر کلمه ای که خوانده شود. باید به نفع مردم و جامعه باشد. (در دیدار روحانیان استان مازندران، 22/07/1374)

 

162.           تفکر و تبیین: دو شأن روحانی

در پیکرهای جامعه که هر قشر حكم عضوی از اعضا را دارد و وظیفه ای بر دوشش است. روحانیان دو وظیفه و شان دارند؛ یک شأنه شأن مغز است و شأن دیگر. شأن زبان. شأن همه ی منفکران و فرزانگان و خردمندان و روشنفکران در یک جامعه، شأن مغز است. علمای دین هم، چنين شأنی دارند، یعنی باید بیندیشند و مردم را هدایت و راهنمایی کنند. (همان)



163.           شهید مطهری و تولید فکر اسلامی در مقابل انکار وارداتی

ایشان با قوت فکری و اندیشه قوی و صانب خود، وارد میدانهایی شد که تا آن وقت هیچ کس در زمینه مسایل اسلامی وارد این میدانها نشده بود و با تفكراتی که آن روز در کشور رایج شده بود - افکار وارداتی ترجمه ی غربی و شرقی – یا میرفت رایج شود، خود را وارد یک چالش علمی عمیق و وسیع و تمام نشدنی کرد. ایشان هم در جهت مقابله با مارکسیستها به یک جهاد بسیار هوشمندانه دست زد. و هم در جهه مقابله با تفكرات غربي و ليبراليسها وارد میدان شد.( در دیدار اعضای کنگره حکمت مطهر، 18/12/1383)

 

164.           به روز نگه داشتن حوزه ی علمیه

فرض بفرمایید. همین مسأله زمان و مکان که امام(ره) بیان کردند. البته امام یک فقیه بزرگند. مسأله ی تأثیر زمان و مکان در آرا و در استنباط فقيه. یک مسأله ی بسیار اساسی است. کاری نداریم که حتی بعضی افراد، مفهوم حرف امام را هم درست نفهمیدند - که اصلا ایشان مرادشان چيست - و از مسأله ی زمان و مکان دچار افراط و تفریط شدند؛ ليكن مسأله ای است که در ترمیم روشهای علمی اثر دارد.

عین همین قضیه، در مباحث و در روشهای گوناگون تبلینی و علمی در حوزه ها وجود دارند. پس حوزه باید به طور دایم در حال ترمیم خود باشد، خود را به روز نگه دارد و از زمان عقب نماند. (در دیدار طلاب حوزه علمیه مشهد، 22/04/1376)

 

165.           گسترش مراکز علمی عجولانه نباشد

لذا در زمینه ی علم و تربیت. هر کار که میتوانید. باید بکنید. در این زمینه ها هیچ معطلی و درنگ را جایز نشمارید. در مورد گسترش - که جناب عالی اشاره کردید، باید گسترش پیدا کنند- من هم با گسترش موافقم، منتها کار عجولانه در باب گسترش، اصلا نباید بشود. (در دیدار اعضای هیأت مدیرهای مرکز جهانی علوم اسلامی، 24/06/1376)

 

 

166.           روح جنبش نرم افزاری

جنبش نرم افزاری، فقط تهیه نرم افزار های رایانه ای نیست؛ یعنی باطن و حقیقت و روح هر پیشرفتی، یعنی دانش و تولید علم. روح جنبش نرم افزاری. یعنی تولید علم و به کار گرفتن ظرفیت استعداد یک ملت. اگر ملتی روی پای خود و با هویت خودش بود، این معنا در او تقویت خواهد شد و پیشرفت خواهد کرد. والا همیشه دنباله رو است و هرجا برسد. باز هم دنباله رو خواهد بود. (در دیدار عمومی دوشنبه ها، دیدار با اعضای مجمع صنفی نشریات دانشجویی کشور، 08/02/1382)

 

167.           تولید علم. علاوه بر تبحّر در علم

آنچه مهم است. تولید علم است. دوستان آمارهایی داشتند. من هم این آمارها را قبول دارم. به ما هم در زمینه ی پیشرفتهای تحقیق و مقالات منتشره در مجلات علمی و معتبر دنیا گزارشهای داده شده منتها توجه کنید که تولید علم - يعني شکستن مرزهای علم و پیشرفت کردن - با تحصیل علم و تبحر در علم تفاوت دارذ، ما اولی را نیاز داریم. نه اینکه به دومی نیاز نیست. اما دومی کاقی نیست. اینکه نوشته و تحقیق و فراورده ی ذهن دانشمندان در زمینه علوم مختلف - چه علوم انسانی، چه علوم تجربی - بیاید و خوب دانسته شود و همینها محور تشخیص و معرفت نهایی انسان شود. چیز مطلوبی نیست. (در دیدار اساتید دانشگاهها، 26/09/1383)



168.           توجه به تربیت نخبگان حوزه

على ایِّ حال، من الان نمیدانم شما در چه مرحلہ یی از کار قرار دارید و چه کار میتوانید بکنید. في الجمله میدانم که اساس کار های این مجموعه های علمی را نخبه ها میکنند. حوزه را نخبه ها بالا میبرند تألیفات را نخبه ها به وجود می آورند، رشد و پیشرفت مال نخبه هاست. دیگران با اینها راه میروند و حرکت میکنند. لذا تربیت نخبه ها مثل سردار تربیت کردن است. سردارانی هستند که باید اینها را تربیت و برایشان میدان درست کرد. (در دیدار اعضای هیأت مدیره بیمه خدمات درمانی و رفاهی حوزه های علمیه، 11/04/1379)

 

169.           شناسایی و پرورش نخبه ها در حوزه

نخبه هم گاهی نخبه بالفعل است. مثل همانهایی که فرمودید کتابی نوشته اند و تدریسی میکنند. گاهی بعضی افراد نخبه های بالقوه اند. استعدادهای حسابی بی هستند که آدم میفهمد. همین طور آثار استعداد در چشم و بیان و حرف و رفتارشان تلألؤ میکند و میفهمیم پر از استعدادند. ببینید تا بشود اینها را هم پیدا کنید. البته برای این کارها احتياج به یک مرکز ارزیابی و دقت دارید. نباید اغماض و تعارف هم در این مورد با کسی بشود، همانی باشد که واقعیت دارد اشتباه گرفته نشود. تظاهر و بعضی از لفاظیها و کارهای کم ارزش و پر حجم، با نخبه گری فرق دارد. حقیقتا نباید این دو با هم اشتباه شود. بعضی کسان هستند که واقعا نخبه اند. (در دیدار اعضای هیأت مدیره بیمه خدمات درمانی و رفاهی حوزه های علمیه، 11/04/1379)

 

170.           همراهی رشد علمی و اسلامی کردن دانشگاهها

عده ای آمدند اسلامی شدن دانشگاهها را به معنای بی اعتنایی به علم در دانشگاه تلقی کردند، در حالی که این گونه نیست. مجموعه ی آن صحنه یی که میخواهد ترسیم شود و آن چهره یی که بناست نقاشی بشود چیست؟ یک خط اصلی آن عبارت است از اسلامیشدن دانشگاهها، یک خط اصلی دیگرش عبارت است از علمای خط اصلی دیگرش عبارت است از پرداختن به معلم و استاد و فضای آموزشی و امثال اینها. ابن مجموعه. یک نقشه را به وجود می آورد. معنا ندارد که ما یک خط را مجرد از خطوط دیگر در نظر بگیریم و بگوییم این کافي نیست یا این درست نیست یا ضعف دارد. متأسفانه منتقدان، این طوری انتقاد میکنند. (در دیدار اعضای کمیسیون آموزش و تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی، 27/04/1380)

 

171.           حضور ایمان در وادی علم و دانشگاه

در همه جا، این اخلاص و ايمان و انگیزه و اقدام، متصور است. در وادی علم و معرفت و پیشرفت و نوآوری و خلات علمی و تعلیم و تدریس هم عبنا وجود دارد. نمونه اش مجموعه ی اساتید مؤمن ما در دانشگاهها هستند البته مجموعه بسیج منحصرا کسانی نیستند که در دانشگاههای ما از ایمان و انگیزه ی معنوی برخوردارند؛ بحمداللہ امروز فضای دانشگاههای کشور شاهد اساتید بسیار فراوانی است که دارای ایمانند. ما خوشحالیم که بحمداللہ ابن عنوان و این فرهنگ، در محیط مدرس دانشگاهها هم به صورت بارزی خود را نشان میدهد. این میتواند برای دانشگاهها ما منشا برکاتی باشد. (در دیداراساتید بسیج دانشجویی، 18/07/1380)

 

172.           آمیزش علم و معنویت: خلأ دنیای امروز

اگر شما بتوانید گوهر اسلام ناب و آن درخشندگیها را به آن شکلی که بتواند در جامه ی آراسته علم، خودش را نشان بدهد، ارایه دهید. کار بزرگی که نموده اید، این است که راه را برای ورود نخبگان در این میدانها باز کرده اید. آمیزش علم و معنویت. علم و ایمان علم و اخلاق، آن خلا امروز دنیاست. دانشگاه اسلامی، علم و ایمان، علم و معنویت، علم و اخلاق را با هم همراه میکند. علم را می آموزد و جهت گیری علم را از اخلاق و ایمان میگیرد. (در دیدار مسوولان، استادان و دانشجویان دانشگاه امام صادق(ع)، 29/10/1384)

 

 

173.           ذهن پرسشگر دانشجو زمینه ساز تربیت معرفتی

ذهن جوان دانشجو، ذهن پرسشگری است، این خیلی چیز خوبی است. بعضی خیال میکنند این نقطه ضعف است، نه. این نقطه قوت است. گاهی اینقدر از ما نمیپرسند که دلمان میگیرد، میگویم بپرسند تا بتوانیم یک چیزی را بگوییم. دانشجو باید بپرسد. تا آنچه را که میشود گفت. به او بتوان تفت. بهترین کسانی که بتوانند در مسایل دینی اعتقادی، سیاسی، معرفتی، توحیدی، پرسشگری هستند، جوانان دانشجو هستند. (در دیدار مسوولان، استادان و دانشجویان دانشگاه امام صادق(ع)، 29/10/1384)

 

174.           معنای نوآوری

نوآوری به معنای هی پروژی جدید ایجاد کردن نیست. نوآوری یعنی نوآوری در فکر، در اندیشه راههای نو را پیدا کردن و آنها را به عنوان برنامه و راهنمای کار در اختیار دولت- چه این دولت، چه هر دولت دیگری تا بیست سال آینده- به قرار دادن؛ معنای نوآوری این است که شبوه های نو را پیدا کنیم. (در دیدار استادان و دانشجویان کردستان، 27/02/1388)

 

175.           توجه به فواید دنیوی تولید علم

یک انحراف این است که از دنیا غفلت کنند؛ از دنیا غفلت کردن بعضی از مواهب حیات و مواهب زندگی غفلت کردن و به آن بی اعتنایی کردن این هم یک انحراف دیگر است. مثل بسیاری از گرفتاریهایی که در مجموعه ی دینداران در گذشته اتفاق افتاده: اقبال به مسایل اخروی و دینی، و بی توجهی به مواهب عالم حیات و استعدادهایی که خدای متعال در این عالم قرار داده است؛ این هم یکی از انحرافهاست. «هو انشاكم من الارض و استعمر كم فيها» خدا شما را مأمور کرده است به آبادی زمین۔ آبادی یعنی چه؟ یعنی استعدادهای بی پایانی که در عالم ماده وجود دارد را یکی یکی کشف کردن، آنها را در معرض استفاده ی انسان قرار دادن، و انسان را به این وسیله به جلو بردن این مسأله ی علم و تولید علم و این مسایلی که ما میگوییم، ناظر به این است. (در دیدار استادان و دانشجویان کردستان، 27/02/1388)

 



176.           ضرورت مدیریت متمرکز حوزه ی علمیهی قم

حالا حوزه علمیه قم با این عظمت - که شاید واقعا در عائم هيچ مجموعه علمی، با این عظمت وجود نداشته باشد، یعنی شاید بشود گفت تنها جایی است که شاید اساتید آن، بیشتر از شاگردان است. استاد؛ یعنی به اصطلاح عنصر علمی و کادر علمی، احتمالاٌ بیشتر از شاگرد واز لحاظ نفر است- مدیریت مقتدر و کارآمد ندارد! ببینید الان در حوزه، چقدر مدرس وجود دارد و چقدر درس داده می شود! چون طلبه ها هر کدام در و اقع خودشان یک مدرسند و تدریس میکنند. حوزه با این نظام ویژه و استثنایی آن هم با اساتیدی که در رشته خودشان آنچنان تبحری دارند که شاید اساتید کمتر رشته یی در عالم، این قدر در کار خودشان تبحر و مهارت و اقتدار داشته باشند، چیز خیلی مهمی استو آن هم با کمیّت زیاد. واقعاٌ با این کمیّت بالا- چند ده هزار طلبه و تعداد زیادی استاد- و این نفوذ عجیبی که دارند و سرنوشت مردم به کارهای اینهاست. اصلا ما در دنیا واحد تحصیلی و علمی نداریم. گمان می کنم مجموعه ی دیگری با این خصوصیات نباشد. (در دیدار اعضای شواری عالی حوزه علمیه قم، 29/06/1376)

 

177.           تبدیل زبان فارسی به زبان بین المللی علم

من در یکی از جلسات دانشجوها گفتم شما نگر این را بکنید که پنجاه سال دیگر. کشور شما باید جایی باشد که هر کسی به یک پیشرفت علمی احتیاج دارد. ناگزیر باشد زبان فارسی یاد بگیرد، یعنی کشور شما آنقدر اثر علمی و تحقیقانی تولید کند که همین طور که امروز زبان انگلیسی عمدتا به برکت پیشرفت فناوری آمریکا و بعضی از کشورهای دیگر در دنیا رایج شده، شما بتوانید زبان فارسی را به تبع رشد علمی نان در دنیا رایج کنید. شما باید بتوانید در قله قرار بگیرید. این شدنی است و اگر همت بگماریم، قطعی است. (در دیدار جمعی از دانشجویان و نخبگان سراسر کشور، 03/07/1374)

 

178.           توقع از دانشگاه برای پنجاه سال دیگر

من یک روز در مجموعه جوانها و اهل دانشگاه گفتم من توقع زیاد نیست، من این را از شما جامعه علمی کشور توقع میکنیم که شما پنجاه سال دیگر - پنجاه سال، نیم قرن است - در رتبه بالای علمی دنیا قرار داشته باشید این توقع زیادی است از یک ملت با استعداد؟ اما اگر بخواهیم این اتفاق بیفتد. از الان باید سخت کار کنبم. شرطش تنبلی نکردن است؛ غفلت نکردن است، خست نورزیدن است....(همان)

 

179.           تشویق خلاقیت و رقابت نظریات علمی

باید تولید نظریه و فکر، تبدیل به یک ارزش عمومی در حوزه و دانشگاه شود و در قلمرو های گوناگون عقل نظری و عملی، از نظریه سازان تقدیر به عمل آید و به نوآوران جایزه داده شود و سخنانشان شنیده شود تا دیگران نیز به خلاقیت و اجتهاد تشویق شوند. باید ایده ها در چارچوب منطق و اخلاق و در جهت رشد اسلامی با یکدیگر رقابت کنند و مصاف دهند. تا جهان اسلام. اعاده هویت و عزت کند و ملت ایران به رتبه ای جهانی که استحقاق آن را دارد. بار دیگر دست یابد. (در پاسخ به نامه جمعی از پژوهشگران حوزه علمیه در مورد کرسی های نظریه پردازی، 16/11/1381)

 

180.           کمبود میدان برای شکوفایی استعدادهای زنان

آری؛ حرکت در جهت احقاق حقوق زنان در جوامع اسلامی و در جامعه ی ما حتما باید انجام گیرد منتها برمبنای اسلامی و با هدف اسلامی. یک عده نگویند که این چه نهضتی است. این چه حرکتی است، مگر زن در جامعه ی ما چه کم دارد؟ متأسفانه ممكن است بعضی این گونه فکر کنند. این. ظاهر بینی است. زن در همه جوامع - از جمله در جامعه ی ما - گرفتار ستم و دچار کمبودهایی است که بر او تحمیل میشود اما این کمبود، کمبود آزادی به معنای بی بند و باری نیست، این کمبود، کمبود میدانها و فرصتها برای علم و معرفت و تربیت و اخلاق و پیشرفت و شکوفایی استعدادهاست. این را باید تأمین و جستجو کرد. این همان چیزی است که اسلام بر روی آن تکیه کرده است. دردیدار خواهران طبه و فرهنگی در مصلای قم، 16/09/1374)

 

181.           ثمرات گسترش علم و معنویت در زنان

اگر جامعه اسلامی بتوانند زنان را با الگوی اسلامی تربیت کند . يعني الگوی زهرایی(ُس) , الگوی زینبی(س)، زنان بزرگ، زنان با عظمت، زنانی که میتوانند دنیا و تاریخی را تحت تاثیر خود قرار دهد . آن وقت زن به مقام شامخ حقیقی خود نایل آمده است. اگر زن در جامعه بتواند به علم و معرفت و کمالات معنوی و اخلاقی یی که خدای متعال و آیین الهی برای همه انسانها به چه مرد و چه زن - به طور یکسان در نظر گرفته است. بر سد، تربیت فرزندان بهتر خواهد شد. محیط خانواده گرم تر و باصفاتر خواهد شد. جامعه پیشرفت بیشتری خواهد کرد و گره های زندگی آسان تر باز خواهد شد یعنی زن و مرد خوشبخت خواهند شد. برای این باید تلاش کرده هدف این است. (دردیدار خواهران طبه و فرهنگی در مصلای قم، 16/09/1374)

 



182.           اهمیت کسب علوم دینی با روشهای صحیح برای بانوان

امروزه خوشبختانه در سایه ی نظام اسلامی، حرکت زنان کشور به همین سمت است یعنی حرکت به سمت جمع شخصیت علمی با اجتماعی و یا سیاسی از یک طرف،  وشخصیت دینی و اهتمام به ارزشهای اسلامی از طرف دیگر. بنابراین، امروز زنان و دختران جوان که در این محیطهای پایبند به ارزشهای الهی و اسلامی مشغول تحصیل مستند، برای زنان دنیا حجت اند، همچنین شما خانمهای محترم که اینجا حضور دارید شما نشان میدهید که بانوان میتوانند میدان های علم و معرفت را بپیمایند و پیش بروند و در عین حال، ارزشهای اسلامی را رعایت کند و پایبند به دین و اهل عفاف باشند.

این چیزی است که در طول تاریخ ما هرگز در سطح وسیع وجود نداشته است. لذا بسیار حایز اهمیت است که تعداد قابل توجهی از زنان جوان، علوم و معارف دینی را با استدلال و متکی بر روشهای علمی و منابع صحیح و متين، فرا گیرند. (دردیدار خواهران طبه و فرهنگی در مصلای قم، 16/09/1374)

 

183.           عدم تبعیض جنسیتی دین در تحصیل علم

من به خانواده ها توصیه میکنم که اجازه دهد دختر هایشان درس بخوانند. مبادا پدر و مادری، از روی تعصب دینی، خیال کند که باید جلوی دختر را بگیرند تا تحصیلات عاليه نکند. انه دین چنین چیزی نگفته است. دین، برای تحصیل علم میان دختر و پسر فرقی نمی گذارد. اگر پسر شما تحصیلات عالیه میکند، بگذارید د ختر شما هم به تحصیلات عالیه بپردازد. بگذارید دختران جوان ما درس بخوانند. علم بیاموزند. (دردیدار خواهران طبه و فرهنگی در مصلای قم، 16/09/1374)

 

184.           راههای میانبر برای نوآوری

هر چه بتوانید ابتکار و نوآوری به خرج دهید و راههای میانبر را انتخاب کنید. شما میتوانید و باید باور کنید که میتوانید؛ کما اینکه توانستید. یک روز همین مقدار را هم نه دشمن باور میکرد و نه خیلی از دوستان. عناصر مؤمن نشان دادند که میشود و توانستند. از این جلوتر هم میتوانید بروید. (در دیدار جمعی از فرماندهان و پرسنل ارتش جمهوری اسلامی، به مناسبت هفته دفاع مقدس،05/07/01374)

 

185.           راه میانبر: یک حرکت علمی

البته ما از لحاظ علمی عقب افتادگی داریم؛ این هم جای بحث نیست. بحث ده سال و بیست سال هم نیست، شاید ما صد سال در این حرکت به معنای حقیقی کلمه عقب ماندیم. البته ما صد سال دیرتر شروع نكردیم، ليكن چون روند شتابنده است. دايما فاصله زیاد شده است. راه میانبر هم حتما وجود دارد، یعنی گستره ی عظیمی که امروز علم پیدا کرده و چیزهای جدیدی که به برکت دید علمی در عالم آفریش پیدا میشود. به ما نشان میدهد که همه چیز در این دنیای بزرگ امکان پذیر است، از جمله پیدا کردن راههای میانبر، راه میانبر خودش یک حرکت علمی است یعنی ما بدانیم که اگر بخواهیم به سطح علمی امروز دنیا برسیم، لازم نیست از همه ی این مراحل عبور کنیم، بلکه میتوانیم راههای میانبری را پیدا کنیم. (در دیدار دسته جمعی روزهای دوره دیدار با هیأت رییسه دانشگاه تهران، 20/01/1375)

 

186.           راههای میانبر برای پیشبرد علم

در باب علم و مراکزی که باید دنبال علم باشند. ما اعنقادمان این است که باید راههای میانبر پیدا شود. والا پیمودن این راه به معنای همیشه عقب ماندن است. (در دیدار اعضای هیات مدیره مرکز جهانی علوم اسلامی، 24/06/1376)

 

187.           توجه به استقلال، در حرکت علمی

یکی از کارها همین است؛ کسانی باید طعم نیاز بازار های غربی را، مثلا فرض کنبد به تابلو نقاشی به دست بیاورند بعد بیایند اینجا. پشتیبانی مالی کنند و نقاش ما را به سمت تأمین آن نیاز سوق بدهد. عین همین قضیه در فیلم سازی هست. عين همين ضيه در کار علمی ماست، در مقاله ای است که در آی۔ اس آی منتشر میشود، در موضوع

تحقیقی است که شما در پژوهشگاه خودتان دنبال میکنید. به تعبير متأسفانه رایج فرنگی امروزه اسپانسرها می آیند در بخش های مختلف، كمكهای مالی، کمک های مادی، اعانه ها را میگذارند برای اینکه در آن جهت کار انجام بگیرد. به این توجه کنید. استقلال علمی کشور یکی از لوازمش همین است: استقلال حرکت علمی، حرکت هنری و به طریق اولی حرکت سیاسی. بعضی از حرکات سیاسی هم از این قبیل است. (در دیدار جمعی از نخبگان علمی کشور، 09/08/1388)

 

188.            دقت و خبرگی علامه مجلسی(ره)

به نظر بنده، مرحوم مجلسی یکی از علمای بزرگ مظلوم تاریخ ماست. عالم بزرگی است، برای خاطر اینکه از لحاظ علمی، مرد بسیار بلند پایه است. خبره فن حدیث است. خبره فن رجال است، فقیه است؛ حدیث فهم است. شما ملاحظه کنید بیانهایی که ایشان در بحار دارد. جزو علمی ترین حرفهای دینی است که اگر کسی بخواهد روی بحار کار کند ده کتاب زبده بزرگ از آن بیرون می آید. (در دیدار اساتید دانشگاه های اصفهان به مناسبت بزرگداشت علامه مجلسی، 24/03/1372)

 

189.           شیخ انصاری(ره)

نظرات عمیق شیخ انصاری ره در حقوق مدنی، مالیات و ...

شیخ(ره) دقیق ترین و عمیق ترین نظرات را در باب مکاسب، در باب بیع و درباره ی مسایلی که امروز برای همه دنیا مطرح است، بیان کرده است. مسایل مربوط به حقوق مدنی را که امروزه همه حقوقدانهای دنیا روی آن کار میکنند، ابراز کرده است. انسان می تواند نظرات عمیق را در کلمات شیخ پیدا کند.( در دیدار اعضای ستاد برگزاری شیخ مرتضی انصاری، 21/09/1373)

 

 

 

190.           ملاصدرا(ره)

نیاز به تیین و تحلیل نظرات ملاصدرا(ره)

متاسفانه، این نقیصه – عدم تبیین نظرات- نسبت به فلاسفه هم عمل می شود. به عنوان مثال من وقتی به دوستان گفتم ملاصدرا نظرات زیادی دارد؛ کتاب ملاصدرا در اختیار است، اما تبیین نظرات وی کاری است که انجام نشده است؛ این کار را نکردند. شما ببینید چقدر درباره فلاسفه با حقوقدانهای بزرگ غرب- مثل هگل و کانت- کتاب نوشته شده است و چقدر نظرات آنها را تحلیل کرده و برداشتهایشان را گفته اند. ما باید نسبت به نظرات شخ، همینگونه کار کنیم. ( در دیدار اعضای ستاد برگزاری شیخ مرتضی انصاری، 21/09/1373)

 

 

191.           محقق اردبیلی(ره)، سرسلسله ی علمای ایرانی

مثلا محقق اردبیلی، مال قرن دهم است. یعنی تقریبا درست تمام قرن دهم را ایشان گرفته بود. ولادت ایشان نهصد و بیست و چند یا سی وچند است و وفات ایشان هم، نهصد و نود و سه است. شاگردان بزرگ ایشان غالبا لبنانی هستند، صاحب معالم و و صاحب مدارک، اینها از آنجا به نجف – حلقه درس ایشان- آمدند. یعنی بعد از محقق اردبیلی، هر چه نگاه میکنید، علمای بزرگ، همه ایرانی اند و دیگر عالم برجسته عرب کم است. چند نفر معدود مثل شیخ جعفر عربند، والا همه، علمای ایرانی اند. این یک نکته است.( در دیدار اعضای عالی کنگره بزرگداشت مقدس اردبیلی، 30/03/1375)

 

 

192.           شخصیت علمی شیخ کلینی(ره)

کلینی تنها یک محدث نبود . بررسی کتاب کافی، از جهت چگونگی تبویب و تقدیم و تاخیر ابواب آن و عناوین انتخابی آنها نظیر کتاب العقل و الجهال و کتاب الحجه و کتاب التوحید و ... نشان می دهد که کلینی علاوه بر آنکه محدثی بزرگ است متکلمی چیره دست نیز هست و محتوا و روش و عناوین به کار گرفته شده توسط وی ناظر به مسایل کلامی رایج روزگار اوست. (پیام به کنگره بین المللی بزرگداشت ثقه الاسلام کلینی(ره)، 17/02/1388)

 

 

193.           فعالیت علامه جعفری(ره)؛ الگوی جوان اهل تحقیق

در آقای جعفری(ره) خصوصیات برجسته یی بود که به نظر من همه ی اینها برای نسل جوان و پژوهنده و اهل علم و تحقیق الگوست. (در دیدار خانواده و مسئولان ستاد برگزاری مراسم ارتحال علامه محمد تقی جعفری(ره)، 17/09/1377)

 

 

194.           ابعاد کمال معلمی در شهید مطهری(ره)

حقیقتاً رفتارو منش آن مرد بزرگ، نشان دهنده و نمایشگر یک معلم کامل و با احساس مسئولیت بود. (در دیدار گروه کثیری از معلمان سراسر کشور، 15/02/1389)

 

 

195.           روحیه علم طلبی به جای مدرک گرایی

عزیزان من آنچه لازماست، کار و تعلیم است معلمین عزیز باید جوانان را بسازید. باید نوجوانان را با روحیه کار، استقلال و علم طلبی پرورش دهید نه با روحیه مدرک طلبی، مدرک چیست؟ مدرک به این عنوان که نشان دهد فردی دارای این معلومات است خوب است، اما نمی تواند منشا اثری شود آنچه مهم است، علم است. (در دیدار کارگران، فرهنگیان نمونه و کارکنان بنیاد مسکن، به مناسبت روز معلم و روز کارگر، 13/02/1374)

 

 

196.           تبدیل پژوهش به باور عمومی

اولین مساله ما همان چیزی است ک بارها تکرار کرده ام. آن نکته این است که ما باید علم و پژوهش را به عنوان یک باور عمومی درآوریم، تا یک همت همگانی بر این کار گماشته شود؛ یعنی حقیقتاٌ مساله کل نظام شود، نه بخش از نظام، دون بخش دیگری. (دردیدار اعضای کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس شورای اسلامی، 27/04/1380)

 

 

197.           ایجاد احساس مولد بودن در همه علوم

علم، فقط علم مادی نیست، علوم انسانی هم مقوله بسیار مهمی است. در همه ی رشته های علوم، ما باید به معنای حقیقی کلمه، احساس عزت نفس، احساس مولد علم بودن و فتوحات علمی ایجاد کردن را در خود به عنوان یک ملت و یک جامعه ی علمی به وجود بیاوریم. این کار کیست؟ یکی از مهمترین ارکانش دانشگاه هاست. (در دیدار با وزیر علوم و روسای دانشگاهها، 17/10/1383)

 

 

198.           تبدیل علم گرایی به گفتمان مسلط جامعه

بارها عرض کردیم و گفتیم، دهها و صدها بار دیگر هم باز خواهیم گفت، و شما هم بگویید و دنبالش بروید؛ و کاری کنید که اینها عرف ذهنی متعارف جامعه بشود. به تعبیر متعارف، علم گرایی و علم محوری در همه بخشها گفتمان مسلط جامعه بشود. (در دیدار روسای دانشگاهها، موسسات آموزش عالی و مراکز تحقیقاتی، 23/05/1385)

 

 

199.           گشودن افقهای جدید در علوم تجربی

در زمینه ی علوم تجربی باید کار و تلاش کنیم. قدرت پیشرفت علمی و بازکردن راههای نو و گشودن افقهای جدید را باید در خودمان به وجود بیاوریم، همت ما باید این باشد، توقع، این است. خوشبختانه ما پیشرفت کرده ایم، به وضوح میشود این را دید. (در دیدار اساتید دانشگاهها، 26/09/1383)

 

 

200.           ضرورت تولید در همه علوم

امروز سرعت پیشرفت ما خوب است، اما با توجه به عقب ماندگیهای گذشته که کشور ما دارد؛ هر چه سرعت مان بیشتر باشد، باز هم زیادی نیست. ما باید خیلی پیش برویم، از راههای میانبر استفاده کنیم؛ از شتاب فراوان بهره ببریم؛ ما باید در همه ی علوم تولید داشته باشیم. (در دیدار استادان و دانشجویان کردستان، 27/02/1388)

 

 تهیه و استخراج نکات: سیده سمانه نطقی مقدم