صاحب امتیاز: حوزه علمیه خواهران استان قم
مدیر مسئول: طاهره حیاتی
سردبیر: سعیده رحیمی
ویراستار: محبوبه گلستانیفر
مدیر اجرایی: معصومه پورحسین
طراح جلد و صفحهآرا: منیره معلمی
هیئت تحریریه: سیدرضا حسینزاده، محمد داداشپور، زهره رنجبر، لیلا صابری، عظیم عابدینی
فهرست مطالب فصلنامه
سخن سردبیر
شیوهنامهی تدوین مقالات
مقـــالات:
ادله الزام حكومتي در مسئله حجاب(ليلا دين دوست سرخابی)
بررسي مبانی فقهي حكم الزام به حجاب در حكومت اسلامی (حسين سلطان محمدی)
محدوده اختلاط زن و مرد در روابط اجتماعی (سيده نفيسه فرساد)
راهكارهای نهادينه كردن حجاب در كودكان (زهرا شريفي و امالبنين صيدانلو)
نقد علمي
نقد مستند انقلاب جنسي4(زهرا چرختابيان)
مصاحبه
مصاحبه با خانم فخرروحانی (پژوهشگر حوزه زنان، استاد حوزه و دانشگاه)
معرفی پایاننامه
* ادله فقهی الزام حكومتي به پوشش زنان
* بررسي فقهی و حقوقی مسئوليت حكومت اسلامی در حوزه حجاب و عفت عمومي
* سير تحول پوشش زنان بعد از انقلاب اسلامي
* طراحي الگوي سياستگذاري، تدوين سياستهاي پيشنهادی و الزامات آن براي ايجاد و ترويج شيوه زيست مؤمنانه در جمهوری اسلامی ايران
برای دانلود این فصلنامه روی تصویر کتاب کلیک کنید.
سخن سردبیر
مسئلهی نوع پوشش، در دهههای اخیر با تقابل سنت و مدرنیته به یک کارزار اجتماعی تبدیل شده است؛ چراکه اساساً لباس، تبلور فرهنگ و هویت یک جامعه است. در کشور ما این جدال سویههای دیگری نیز به خود گرفت؛ پس از تحول بنیادین جامعه ایران در بهمن 57، پوشش زنان به نمادی برای انقلاب اسلامی تبدیل شد. در همان سالهای آغازین انقلاب که «حجاب» شکل قانونی به خود گرفت، دوگانهای پدید آمد که از نخبگان و نظریهپردازان انقلابی تا ضدانقلابها در آن به طرح دیدگاههای خود پرداختند. «حجاب اجباری یا حجاب اختیاری». هرچند انگیزههای پرداخت این دو گروه متقابل به این مسئله بسیار متفاوت بود؛ به این معنی که اندیشمندان انقلابی از طرح این بحث، دغدغهی فراگیری حجاب را دنبال میکردند و سلطنتطلبها و مخالفین نظام، در حقیقت انگیزهی براندازی نظام اسلامی را پوشش میدادند. این گروه حجاب اجباری را مهمترین دستاویزی دیدند که میتوانستند جمعی از زنان و حتی مردان جامعه را با آن همراه کنند و بدینوسیله یکی از نمادهای اصلی جمهوری اسلامی را هدف قرار دهند. پویش آزادیهای یواشکی و پسازآن چهارشنبههای سفید و دختران خیابان انقلاب باهدف آوردن اعتراضات به متن جامعه پایهگذاری شد.
از سوی دیگر، از ابتدای تصویب قانون حجاب در سال 62 مسئلهی اجباری کردن حجاب محل اختلاف اندیشمندان انقلابی و علما قرار گرفت. از آن سال تاکنون حکایت همچنان باقی است و محتوای گفتوشنودها غالباً فقط تکرار مکررات است و مسئلهی جدیدی طرح نمیشود. موافقین برآنند همانطور که حکومت دینی مسئولیت حفظ امنیت و سلامت جسمانی جامعه را بر عهده دارد، مسئولیت حفظ سلامت معنوی و اخلاقی جامعه را نیز عهدهدار است. حجاب امری فردی نیست که به زندگی خصوصی افراد مربوط باشد، بلکه جنبهی اجتماعی دارد و اجتماع صحنهی ورود قوانین و برقراری موازنهی حقوق و تکالیف است. بر این اساس، حکومت موظف است برای صیانت از امنیت روانی جامعه دراینباره قوانینی وضع نماید و برای التزام افراد به آن قوانین، ضمانت اجرایی قرار دهد. در مقابل، عدهای دیگر بر این باورند که مسئلهی حجاب از جنس باور و التزام است نه قانون و الزام؛ لذا حکومت نمیتواند زنان جامعه را نسبت به نوع پوشش و داشتن حجاب ملزم کند و آحاد جامعه همانطور که در انجام سایر احکام دینی مخیر هستند در این امر نیز نباید اجباری از جانب حکومت صورت گیرد. همچنین معتقدند نفس الزام و اجبار به حجاب در جامعه اثر معکوس میگذارد و خود باعث دوقطبی شدن جامعه شده و یک حالت تدافعی در افراد ایجاد میکند و سبب رشد بدحجابی یا کم حجابی میگردد. افزون بر آنکه اجبار در پوشش وجه شرعی ندارد و در قرآن هم اشاره روشنی به آن نشده است.
اخیراً گفتوشنودها و مناظرات پیرامون حجاب اجباری بالاگرفته و رسانهها پرداختی دوباره به آن داشتهاند. در این شماره از فصلنامه علمی پژوهه، واکاوی دوبارهای در خصوص این موضوع در آیات و روایات صورت گرفته و ضمن معرفی آثار و پایاننامههای مرتبط، پارهای نقادیها را بررسی نموده و با برخی اساتید به گفتوگو نشته ایم. در این راستا، فصلنامه از آثار علمی طلاب پژوهشگر بهره گرفته است. به امید آن که در جهش علمی نوآوران عرصهی دانش و نهضت تولید علم، گامی پیشرو باشد.
و من الله التوفیق و المستعان