به گزارش پایگاه خبری و رسانه ای حوزه علمیه خواهران، در حاشیه گردهمایی اساتید که 17 اردیبهشت 1402 به میزبانی موسسه آموزش عالی حوزوی آیت الله ایروانی (ره) برگزار شد، مصاحبه‌ای با خانم طاهره بقال صفا از اساتید برتر حوزه علمیه خواهران قم انجام شد که تقدیم حضور می گردد:
ایشان در ابتدای سخنان خود اظهار داشت:
خدمت شما خواهران عرض ادب واحترام دارم خیلی ممنونم از اینکه توفیق دادید در خدمت شما باشم و قابل دانستید بخواهم به سوالات شما پاسخ ناتمام دهم.
پیامبر اکرم صلّى اللّه عليه و آله : إذا أتى عليّ يوم لا أزداد فيه علما يقرّبني إلى اللّه، فلا بارك اللّه لي في طلوع شمسه. اگرروزی برمن بگذرد که در آن روز علمی که من را به خدا نزدیک کند زیاد نشود مبارک نباشد طلوع آن روز برای من.
قبل از شروع پاسخ شما خواهر عزیزم تشکر می کنم از مدیریت حوزه های علمیه خواهران که بهترین ساعت خود را برای پیشرفت خواهران طلبه صرف می‌کنند.
کارهای بزرگی انجام می دهند از خداوند می‌خواهم این کارهای بزرگ با اخلاص را بپذیرد و ذخیره‌ای برای دنیا و آخرت باشد. درحوزه علمیه خواهران کار بزرگ با اهداف بزرگ در حال انجام است لذا موانع زیاد است و نیاز به ایثار وگذشت وکسب علوم مختلف و هزینه مالی و جانی دارد که این عزیزان ما موفق هستند و خداوند بر توفیقات همه شما بیفزاید.
مصاحبه کننده سوالات خود را پیرامون عملکرد اساتید و مهمترین شاخصه های اساتید مطرح نمود که بدین شرح است:
۱- براساس تجارب فراوان خود مهمترین شاخصه یک استاد جهت انتقال شایسته مفاهیم دینی چه می باشد؟
اگر بخواهیم در یک جمله پاسخ دهیم مهمترین شاخصه استاد، علم و اخلاص است توام با هم.
آنچه استاد بیان می‌نماید، عمل می کند و آنچه عمل می‌کند برگرفته از علوم دینی و منابع عمیق گسترده دینی و اسلامی است و من در طول این مدت که با اساتید و طلاب برخورد داشته ام که از اساتید شان صحبت می کردند مهمترین نکته که به ذهن می رسد این است که اساتیدی موفق هستند که خودشان موفق در کسب علم باشند یعنی سطحی‌نگر نباشند و در مسائل علمی با دقت فراوان کنجکاوی زیادی داشته باشند و مطالب را از منابع اصلی استخراج نمایند و مقید باشند برای هر تدریس مطالعه فراوان داشته باشند و نظرات مخالف و ابزار جدید را بکار بگیرند. برکت در مطالعه کتاب را فراموش نکنند در کنار استفاده از ابزارهای مورد استفاده در تدریس آمادگی علمی همراه با عمل که با تقوا و اخلاص همراه باشد. این استاد بصیر موفق اهل مطالعه عامل می تواند بهترین استادی باشد که بهترین مفاهیم دینی را با عمل منتقل کند.
در این راستا مکرر دیدیم اساتیدی که تدریس دارند تواضع در عمل اثر عالی بر طلاب می گذارد.
2- مهمترین نقدی را که به نظام آموزشی حوزه معطوف می دانید چیست؟
در پاسخ به این سوال ابتدائاً بگویم در جایگاه نقد نیستم و خودم رادر این جایگاه نمی بینم و کسانی باید نقد کنند که در همه برنامه های نظام آموزشی احاطه داشته و ورود بیشتری داشته باشند. در حدودی که تدریس نموده ام و مدیران و کادرهای مختلفی دیده ام از این باب موضوعاتی که در پیشرفت تاثیر دارد عرض می کنم. یکی از موارد در اصل باید برنامه ها و سیاست ها معطوف به جامعه باشد آنچه به عنوان واحد درسی ارائه می شود با در نظر گرفتن موقعیت بانوان باشد لذا به گونه ای باشد این سیاست‌های آموزشی که خروجی خوبی بدهد واحدهای زیاد درسی بدون کاربردی بودن و نیاز سنجی اجتماعی باشد موجب بی‌انگیزگی طلاب خواهد شد. و خروجی خوبی نمی دهد.
یکی از مواردی که بنده عنایت دارم واحدهای مربوط به مباحث خانواده، تربیت دینی، فرزندآوری و همسرداری است باید در دروس حوزوی بیشتر از این نمایان باشد و از اساتید موفق در این زمینه کمک بگیریم که طلاب با مشکلات عدم مهارت در این زمینه ها نداشته باشیم. این انگیزه باید در طلاب بوجود آید که از خود گذشتگی در زندگی داشته باشند. مشکل فرزندآوری داریم که طلاب باید الگو باشند و توجیهات در این زمینه کمتر شود. پس تقویت این واحدهای درسی در حوزه های علمیه خواهران ضروری است.
پرکردن ساعت طلاب به نحوی باشد که آنچه برای طلاب مفید است قرار داده شود. با توجه به وظایف طلبه در زندگی و جایگاه بانوان برنامه آموزشی و فرهنگی و پژوهشی چیده شود.
طلبه مداوم درس بخواند ولی جایی برای مباحثه و تحقیق و پژوهش نباشد موثر نخواهد بود باید برای طلبه که در کنار خانواده تحصیل می کند بگونه ای برنامه ریزی شود که بتواند وظایف خود را انجام دهد.
لازم است با نظرسنجی از اساتید شیوه های ارتباط‌گیری طلاب با جامعه و مردم را تبیین نماییم. در بحث امر به معروف و نهی از منکر، طلابی که خوب ارتباط گیری کنند کم داریم که البته نقش همت طلبه و آموزش اساتید و برنامه های مرکز را نباید نادیده گرفت.
در انتخاب مدیران و معاونین باید سیاست های همسان بکار گرفته شود و جدای از هم عمل نکنند. مدیر و معاونین همسو عمل کنند. جابجایی مداوم نیروها، گاهاً باعث می شود که ناکارآمدها جایگزین شوند و توجه به این مطلب مهم است.
تغییر مدیران در سطوح بالا نیز ضربه می زند. همانطور که مقام معظم رهبری در سخنرانی به مناسبت روز معلم اشاره داشتند که تغییر مدیران باعث می شود اموری که مفید انجام بود رها شود و امور دیگر پیگیری شود و مسائل دیگر...
مسئله جدید استقبال طلاب از همکاری با آموزش وپرورش است که نکته مثبت و منفی داشت. ورود طلاب به آموزش وپرورش اگرچه سبب رفع خلاء معنوی و دینی بچه ها شده است اما چرا این استقبال گسترده شده است باید پیگیری شود. در مباحث حوزوی اقناع نشده اند و یا مسائل مادی باعث چنین استقبالی شده است. بنده قائلم نباید درس حوزوی و مسائل حوزوی را با مسائل مالی گره زد چون دروس و مسائل حوزوی و انسان سازی جایگاهی دارد که اگر با مسایل مالی( عدم ارائه خدمات مورد انتظار ویا حقوق کم و زیاد و...)گره بخورد از رسیدن به هدف والایی که داشتیم باز می مانیم.
البته عرایض بنده به معنای بی‌توجهی مسئولین به مشکلات مالی طلاب نیست چرا که مسئولین مرکز و استان و مدارس با تقوا و اخلاص زحمت می‌کشند و کار مهم و بزرگی انجام می‌دهند .
کار بزرگ و اهداف عالی است لذا کار و تلاش بیشتری می طلبد.
در مسئله گزینش باید مسئولان انقلابی که در راستای منویات رهبری حرکت کنند؛ انتخاب شوند. اگر سعی ما بر این باشد که طبق منویات رهبر معظم انقلاب برنامه ریزی کنیم باعث موفقیت حوزه های علمیه و طلاب خواهد شد چرا که منویات ایشان برگرفته از قرآن وروایات است.
در برخی از موارد رعایت شأن استاد مهم است. مثل دوره های ضمن خدمت و مجوزها و.... گرچه این امور جهت ارتقای اساتید مهم است. نظر سنجی در ورود اساتید باید بهتر انجام شود که شأن اساتید حفظ شود. کارهای بزرگی انجام می شود و این مسائل از باب نقد نیست و از روی دلسوزی بیان شد.
۳-گردهمائی اساتید حوزه های علمیه خواهران را در مدرسه ایروانی چگونه ارزیابی می کنید.
بله گردهمایی که درموسسه آموزش عالی آیت الله ایروانی ره برگزارشد خیلی از جهات مطلوب دیدم. خیلی خوب بود مایه خوشحالی بود. نقطه قوت این گردهمایی برخورد خوب میزبان و پذیرایی و برخورد متواضعانه مدیر موسسه بود.
این گردهمایی باعث شد اساتید همدیگر را ببینند و آشنا شوند و این بازدید اگر ادامه یابد و اساتید مباحثاتی در جهت نحوه تدریس داشته باشند و هم‌فکری نمایند، نتایج مطلوبی خواهد داشت.
برنامه های چیده شده مثل دعوت از خانم عزیزاللهی مدیر حوزه‌های علمیه خواهران استان قم، بسیار عالی و بجا بود و استادی که در نشست تخصصی آموزش موثر در شیوه های نوین دعوت شده بودند مطالب علمی در راستای تدریس و برخورد و نحوه کسب علم و...خیلی خوب و مفید بود. در مجموع گردهمایی مطلوبی بود. خوب است این جلسات ادامه دار باشد.
ازهمه عزیزانی که در راستای این گردهمایی زحمت کشیدند متشکریم.
۴- اساسی ترین ویژگی یک طلبه موفق چیست.
با توجه به اقتضائات پیش‌رو، طلبه موفق یک طلبه بصیر متدین متخلق به اخلاق حسنه و عالم به همان اندازه که آموخته است لذا اخلاص و تواضع به او در این مسیر کمک می کند.
باتوجه به اهداف مقدسی که طلبه دارد و استادی که گزینش شده و پرورش طلبه را پذیرفته باید بگویم بهترین ویژگی در راستای خودسازی است و انسان سازی و طلبه موفق طلبه ای است که ازجهت درسی و ویژگی های معنوی که باید داشته باشد موفق باشد.
5-بهترین خاطره خود را در تدریس بفرمایید.
خاطرات زیاد است ولی بهترین خاطره این است که ما در کلاس احکام، غسل وکفن را حضوری و عملی انجام می‌دهیم. یکی از خواهران داوطلب شد که میت شود و حین تدریس که مقدمات بیان شد و داوطلب میت را در کفن پوشاند، در همین حین در بین درس و بیان احکام نکات اخلاقی هم بیان می شد. این جلسه احکام عملی تبدیل به جلسه وعظ شده بود وحال معنوی ایجاد شده بود که طلاب منقلب شده بودند وحتی داوطلب میت خیس عرق واشک شده بود طوری که کفن روی صورتش نمناک بود.برایم جالب بود که راز و نیاز با خدا در این کلاس کاملا مشهود بود و نوع کفن کردن و تذکر توام باهم بود. چون اثر گذار و مفید بود در اذهان باقی ماند.
از فرصتی که برای این گفت وگو اختصاص دادید، متشکریم.
