سایت مدیریت حوزه علمیه خواهران استان قم

به گزارش پایگاه خبری و رسانه ای حوزه علمیه خواهران، نهمین وبینار از سلسله وبینارهای رویداد بزرگ آموزشی محیا در عرصه طلاب با موضوع "روش های فهم متن و دریافت مفهوم اصلی یک متن"با تدریس خانم دکتر محمدی استاد حوزه و دانشگاه در مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران برگزار شد که رئوس مطالب مطرح شده تقدیم حضور می گردد:

درک مطلب مزیت است یا ضرورت؟ برای برخی ضرورت است مثل دانش آموز و دانشجو و طلبه. درک مطلب در جهت مطالعه کتابهای توسعه فردی و کتب داستانی مزیت است درک مطلب اکتسابی است.می توان بهبودش داد. وقتی می توان با سرعت بالاتری و با انجام تمرین هایی دریافت بهتری داشته باشیم چرا با سرعت پایین این کار را انجام دهیم. هدف از فهم متن این است که توانایی درک بیشتر مطالب در زمان کم داشته باشیم و نیز به خاطر سپردن طولانی و به یادآوری راحت و زودتر مطالب می باشد.

تمرکز یعنی رسیدن از پیچیدگی به سادگی. عوامل حواس پرتی مثل صدا و نور و بو و دما و اتفاقات بیرونی است که حواس ما را پرت می‌کند تمرکز بالا با حذف عوامل حواس پرتی به دست می آید یکی از تکنیک های مهم و عالی برای بالابردن تمرکز ایجاد صندلی تمرکز است.در هر جایی که میتوان مطالعه کرد در نظر میگیریم اسمش را می گذاریم صندلی تمرکز و وسایل مربوط به مطالعه کنارمان باشد به همراه یک زمان سنج.

به محض آمدن عامل حواس پرتی بلند میشویم و می ایستیم و این کار برای مغز ما طبعا سخت است و وقت بلند شدن زمان سنج را خاموش میکنیم بلند شده و دوباره برمیگردیم مطالعه کنیم ادامه دارد تا مجددا حواسمان پرت شود هر بار همین عمل را تکرار میکنیم مغز یاد میگیرد که تمرکز بیشتری کند تا کار سخت بلند شدن را انجام ندهد.بهترین جا برای مطالعه همان جایی است که حضور داریم ساخت صندلی تمرکز همه جا ممکن است.

از دیگر عوامل بهبود بخش درک مطالب دانستن زمان های مطلوب مطالعه است زمان صبح بهترین زمان است از بامداد تا ظهرگاه عصر و شب هم می توانند باشند اولویت دوم از پنج عصر تا دوازده شب است.زمان طلایی مطالعه صبح است از بامداد تا اذان ظهر است.... اولویت سوم از دوازده ظهر تا پنج بعداز ظهر است در این زمان تمرکز ما قطعا کمتر است اولویت آخر از دوازده شب تا بامداد است آخر است اما برخی شاید مجبور به آن باشند.

به شیوه ای مطالعه داشته باشیم که دریافت بهبود یابد:

 _ پنج دقیقه ابتدایی مطالعه سخت ترین زمان در طول مطالعه است. در مطالعه این اتفاق در کارهای دیگر یدی و ذهنی وجود دارد که ۵دقیقه اول سخت است ۲۰دقیقه بعد شیب یادگیری بسیار بالا خواهد بود تا ۲۵دقیقه شیب یادگیری افزایشی است و درک مطلب بالایی داریم از ۲۵تا ۵۰دقیقه شیب یادگیری ثابت است.پس از ۵۰دقیقه حتما باید استراحتی پنج تا ده دقیقه ای داشته باشیم استراحت جسمی نیست بلکه می توان ورزش کرد یا به چشم و ذهن استراحت بدهیم به افکار ذهنمان اجازه عبور و مرور دهیم.

بعد ده دقیقه مجدد سراغ مطالعه می رویم و تا پنجاه دقیقه می توان ادامه داد.وقتی می دانیم زمان هایی را برای منازل استراحت خواهیم داشت ذهنمان راحت خواهد بود و کارایی بالا می رود.

 تکنیک بعدی برای درک مطلب سرعت بالا در مطالعه است خیلی افراد فکر می‌کنند رابطه اینها برعکس دارند اما مغز عاشق سرعت است و حواسش پرت نمیشود پرش ها و توقفها روی کلمات و اصطکاک چشمان کمتر است و از خواب آلودگی دور میشویم...

مطالعه با سرعت پایین خواب آور است و این اتفاق نشان میدهد حس سلامتی داریم و هورمونهای ما درست ترشح میشود و هورمون ملاتونین که هورمون طبیعی خواب ست در اثر توقف چشمی ترشح می شود. هوشمندی چشم ما را نشان میدهد که می‌تواند سرعت حرکت و انتقال مطالب را افزایش دهد. تمرین های افزایش حوزه دید می تواند توانایی چشم ما را بالا ببرد. فرایند مطالعه را بهبود می بخشد. چشم ما از طریق پرش و توقف فرایند مطالعه را رقم می زند در سرعت بالا پرش و توقف ها زیاد است وقتی درک مطلب را از روی پرش و مکث به مغز منتقل میکنیم می توانیم این اتفاق را با عبارت خوانی همراه کنیم.

ساختن سیلابس های عصبی جدید در سرعت بالای مطالعه میسر می شود و علاقه ساز است و به صورت عادت در وجودمان درمی آید که به ساختن شخصیت جدید می انجامد مطالعه با سرعت بالا قدرت مطالعه ما را افزایش میدهد. رکورد دار در این زمینه اناجونز است با ۴۲۵۱کلمه در دقیقه. این رکورد نشان می دهد قدرت مغز ما خیلی بیشتر است.

نیاز به تمرین دارد در سرعت بالا وقتمان کمتر تلف می شود. از اتفاقاتی که علاقه به مطالعه را زیاد میکند و در اثر آن درک مطلب بهتری را شاهد خواهیم بود. مطالعه خلاق است که از طریق قانون زیر میسر می شود:

قانون Pq4r

 P : preview

پیش خوانی یعنی مطالعه پیشینی سریع قبل از ورود به کتاب که با حافظه ناهشیار درگیر کرده باشیم.

Q: question:

سوال. محتوای درسی را لقمه مطالعه می نامیم و در آن پنجاه دقیقه چقدر می توانیم بخوانیم اسمش لقمه درسی است که از آن سوال دربیاوریم ایجاد سوال ایجاد کنجکاوی می کند در سوال کمک میشود قسمت کنجکاو ذهن فعال شود.

Reeding :

مطالعه اجمالی دنبال سوال ها می گردیم و مدلی مطالعه میکنیم که بتوانیم پاسخ سوالها را دربیاوریم و باعث ثبت در بلند مدت ذهنی شود.

Reflect:

بازتاب ذهنی که تصویر سازی است الان جواب سوالها را تصویز سازی می کنیم. در مطالعه اجمالی خط اول هر پاراگراف را میخوانیم و دنبال جواب سوالهای متن میگردیم. اگر جواب سوال دریافت شد که هیچ پاسخ را به صورت کلید واژه کنار سوال مینویسیم. اگر جواب نبود مطالعه سرعتی بقیه پاراگراف و سوالات را پاسخ می دهیم در مرحله بازتاب ذهنی که از دوم است تصویرسازی لازم است که در هنگام مطالعه اتفاق می افتاد مثلا در حقوق فضای قضاوت را درنظر میگیریم قاضی و شاهد و وکیل تصور می شود. تصویر سازی باید قدرتمند باشد از خصیصه های تصویرسازی پویا و متحرک بودن آن است خودمان را ببینیم که داریم ام تصویر را اجرا میکنیم. خصیصه دیگر تصویرسازی اغراق آمیز بودن است دادگاه را خیلی بزرگ و قاضی را طراز اول درنظر می‌گیریم.

reciting

حالا ازبرخوانی و حفظ اتفاق می افتاد. در ارایه و ازبرگفتن تمام لقمه درسی را برای خودمان بگوییم تنها جایی که در مطالعه می توان با صدای بلند ارایه داشته باشیم همین جا است چون سرعت ما را می گیرد. در ارایه یک بار هم با شنیدن به ذهن می سپاریم.

Review

نظریه وجود دارد اگر آهسته بخوانیم و زمان زیادی بگذاریم دریافت ما صددرصد است اما باور صحیحی نیست در واقع مرورهای مختلف در زمان های مختلف باعث ساخت سیستم عصبی قدرتمندی می شود پس ختام: پیش خوانی،سوالی خوانی،خواندن اجمابی، تفکر و تصویرسازی و ارائه دادن و ازبرگفتن و آخر هم مرور که مخفف فارسی است باعث میشود ذخیره اطلاعات به جا و درست اتفاق بیفتد.

حفظ و ذخیره اطلاعات به این روش بسیار اهمیت دارد

مرورها در زمان های مختلف اتفاق می افتد:

 _ بهترین زمان همان سرکلاس درس است تا اینجای این کتاب و صدا و ....چه مطالب را یادگرفتن را مرور کنم _ سه ساعت بعد از مطالعه یا حضور در کلاس: مرور ذهنی در ذهنم اتفاق نی افتد میتوان به منبع هم مراجعه کرد البته دطالب هنوز ذخیره شده در مغز ما موجود هستند

_ مرور قبل از خواب. مطالعه کتب درس و برای حافظه بلند مدت با مراجعه به منبع مطالعاتی خودمان

_ مرور مرحله چهارم که منجر میشود به انتقال اطلاعات از کوتاه مدت به بلند مدت بعد از بیداری. همه این چهار مرحله مطالعه در یک روز اتفاق افتاد

سه روز بعد از روز اول یک مرور دیگر و بعد یک هفته بعد و بعد ۱۵روز و بعد ۳۰روز بعد مثل جعبه لایتنر که جعبه ای فیزیکی است. جعبه لایتنر همین کار را میکند زمان های مختلف برای مرورهای مختلف.

اگر تکنیک های مطالعه را بدانیم مثل مایند مپ دو عضو چشم و مغز ما تجهیز می‌شوند برای فهم، نگه داری و بازیابی راحت تر مطالبی که می خوانیم.

معاونت آموزش استان قم/ مرداد 1402