سایت مدیریت حوزه علمیه خواهران استان قم

به گزارش پایگاه خبری و رسانه ای حوزه علمیه خواهران، دهمین وبینار از سلسله وبینارهای رویداد بزرگ آموزشی محیا در عرصه طلاب با تدریس خانم دکتر محمدی استاد حوزه و دانشگاه در مرکز مدیریت حوزه های علمیه خواهران برگزار شد که رئوس مطالب مطرح شده تقدیم حضور می گردد:

حافظه هیپوکامپ اطلاعات را با عمل مرور از حافظه کوتاه مدت به حافظه بلند مدت منتقل می کند.

بارها پیش آمده که مطلبی را عمیق خوانده ایم و در جاهای دیگر در خواب یادمان می افتد که هیپوکامپ این کار را با مرور انجام میدهد. اگر اتفاق نیفتد به فراموشی سپرده میشود ، فراموشی هم مثبت نگاه کنیم که قرار نیست انباری از اطلاعات باشیم.

در تحقیقاتی آقای ابینگ هوس جدول یا نمودار فراموشی را تدوین نموده است. اگر مطلبی را خوب و عمیق مطالعه کرده و متوجه شویم در بیست دقیقه اول پناه و هشت درصد مطلب در ذهنمان باقی می ماند بعد از یک ساعت چهار و چهار درصد می ماند پس از نه ساعت سی و شش درصد و جلوتر بیشتر در پایان ۲۴ ساعت فقط سی و سه درصد یادمان می افتد تا یک ماه بعد از روز اول به ۲۱ درصد می‌رسد لذا بیشترین فراموشی در روز اول اتفاق می افتاد که ۶۷ درصد فراموش میشود تا روز سی ام فقط ۱۲ درصد فراموش میشود شیب فراموشی در روز اول خیلی تند است لذا در صورت نیاز به مطلبی نیاز به مرور آن داریم.

زمانهای حیاتی برای مرور را قبلاً گفتیم و اهمیت آنها بیشتر خود را نشان میدهد مرحله اول مرور کمی شیب فراموشی را تعدیل می کند بعد از تسلط به مطلب بهترین زمان است زمان بعدی تا سه ساعت بعد از کلاس درس است. شیب فراموشی کمتر میشود.

مرور بعدی قبل و بعد خواب است که در ۲۴ ساعت اول یک مرور چهار مرحله ای خواهیم داشت که زمانش کمتر از زمان درک مطلب است....

مرور ها نباید طولانی شود بلکه خیلی سریع در حد دو الی پنج دقیقه اتفاق می افتد . مرورهای بعدی میشود روز سوم، روز هفتم، روز پانزدهم و یک ماه اول، با این مرور مرحله دوم که در چهارگانه هست دوباره مباحث به یاد آورده میشود.

مرورهای باید از روی خلاصه ها اتفاق بیفتد . چهار مرحله اول در روز اول به شیوه ذهنی رخ میدهد با خلاصه نویسی به شیوه مایندمپ باید انجام شود.

مرورها ماهییک بار اتفاق بیفتد تا حافظه بلند مدت فایل را بیاورد نزدیک تر و در دسترس قرار دهد.

خلاصه نویسی:

چه فاکتورهایی برای خلاصه نویسی ملاک هستند؟ مایند مپ ( نقشه ذهنی) بهترین راه خلاصه نویسی است.

چهار فاکتور:

تعریف خلاصه نویسی یعنی بتوانم مفهوم دقیق هدف را بسیار کوتاه با ادبیات ذهنی مألوف خودم بنویسم. قرار نیست بلند باشد و لیستی باشد. ارائه و مطالعه اش هم طولانی میشود.

_ چرا خلاصه نویسی کنم؟ آیا به کارم خواهد آمد؟ چون می خواهیم مدیریت زمان کنیم مرور و یادآوری کنیم ، جلوگیری از اتلاف وقت.

_ چقدر؟ چند خط؟ کم تبیین مقدار ممکن معنادار باید بنویسم می تواند به صورت فلش بالارونده به معنای افزایش یا علامت مثبت به معنای کارمثبت . می تواند به صورت حذف فعل باشد و کلیدواژه ها باقی بماند. چون به محتوا مسلط هستیم با دیدن هر کلیدواژه ای می توان خلاصه نویسی را انجام داده و یادآوری کنیم.

_ چه زمانی؟ کی باید بنویسم دقیقا بعد از تسلط به محتوا...پس از درک مطلب به شیوه های مختلف باید خلاصه نویسی اتفاق بیفتد.

ریویو و مرور با خلاصه نویسی است پس بعد تسلط است بلافاصله بعد کلاس یا همان روز.

_ به چه زبانی؟ با زبان و سلیقه خودم و استفاده از علایم و نشانه های شخصی.

از کوتاه ترین مسیر استفاده کنیم. چشممان احساس سرعت کند. از نقشه ذهنی خودم استفاده کنم....

اصول خلاصه نویسی به شیوه مایندمپ:

خلاصه نویسی های لیستی زمان بر است.

نقطه شروع کاغذ را مشخص می کنیم از وسط صفحه شروع میکنیم. نقطه شروع وسط صفحه است باید مشخص شود جهت چرخش ساعت ما ساعتگرد است یا پادساعت گرد باشد این اختیار ماست.

_ ترجیحا با دو رنگ خلاصه نویسی را انجام میدهیم.

_ بیضی یا دایره شبیه مغز و سلولهای عصبی به صورت دورشونده . در اصول تصویر شناسی شکلهای بیضی و دایره را بیشتر می پسندد. با شکلهای اسلیمی بدون زاویه که منحنی دارند.

_ خلاصه برداری بعد از تسلط اتفاق بیفتد.

_ مایندمپ شبیه خورشید است از مرکز شاخه های فرعی دورشونده از مرکز رسم میشود.

_ حتما در صفحه فضاهای خالی باید داشته باشیم که مغز آرامش بیشتری دارد چون چشممان راحتی بیشتر دارد و نظم صفحه باعث میشود جذابیتی برای مغز ما ایجاد شود.

_ موضوع اصلی وسط می آید و موضوعات دیگر در شاخه ها باشد که بستگی به میزان کار دارد. گاهی برای یک صفحه خلاصه تهیه میکنیم و گاهی برای یک لقمه درسی داریم مایندمپ طراحی میکنیم در اولی هر پاراگراف یک شعاع و در دومی هر موضوع یک شعاع میشود.

_ اگر برای بخشی مایندمپ میکشیم طوری طراحی شود بیش از هفت هشت شاخه نباشد که دچار به هم ریختگی خواهد شد. اولین قانون در ساختار مایندمپ هر شاخه از ابتدا تا انتها با یک رنگ نوشته شوند. ریز شاخه ها همه یک رنگ باشند.

_ مطالب مهم روی شاخه اصلی نوشته میشود.

_ فضای خالی را لحاظ میکنیم برای راحتی چشم و مغز و عدم سرگردانی در مرور . اولین قانون در ساختار مایندمپ هر شاخه از ابتدا تا انتها با یک رنگ نوشته شوند. ریز شاخه ها همه یک رنگ باشند.

_ مطالب مهم روی شاخه اصلی نوشته میشود.

_ فضای خالی را لحاظ می کنیم برای راحتی چشم و مغز و عدم سرگردانی در مرور.

_ حتما صفحه به صورت خوابیده یا افقی باشد. نقشه ذهنی را روی کاغذ به صورت افقی و لنداسکیپ ترسیم می کنیم.

_ شاخه ها به صورت شعاع دورشونده مطرح شود. گاهی ممکن است موضوعی داشته باشیم که برخی مطالب به هم مربوط هستند به صورت قراردادی که مثلا با فلش و یه صورت خط چینی با رنگ فلان خواهم داشت و با مرور این فلش را که دیدم می فهمم این دو به هم مربوط هستند.

_ جهت چرخش هم اختیاری است.

_ از کدها و تصاویر هم میتوان استفاده کرد مثل ستاره و ... . ارتباط نیمکره راست و چپ با تصاویر رخ می‌دهد نقشه ذهنی تصویرش هم در ذهن ما میماند و کمک میکند به مرور و به یادسپاری مباحث.

نیمکره راست تصاویر را ثبت میکند وقتی کاری را باکیفیت پنج برابر میخواهیم انجام دهیم باید از هر دو نیمکره استفاده کنیم و این فعالیت هم زمان نیمکره چپ و راست به کمک مایندمپ انگار ما داریم با دو پا راه می رویم.

مطالعات قبلی ما مثل لی لی کردن بوده هر کدام با یک پا اما الان گامهای استوار رخ میدهد.

ترسیم نقشه ذهنی با دست کانالهای نورونی بیشتری را درگیر می‌کند و مسیر عصبی را در ذهن رسم میکند و باعث ماندگاری بیشتر مطلب در ذهن ما می شود و باعث خلاقیت بیشتر میشود و سبب میشود قوی تر نیمکره راست فعالیت کند و برای مغز هم مرور جذابتر خواهد بود و به تعویق نمی اندازد و جلوی اعمال ما را می‌گیرد.

نقشه ذهنی معماگونه عمل میکند اگر بخواهیم بازی کنیم نقشه های گنج را ببینیم و با راهنمایی بروم سراغ گنج و نقشه ذهنی چون معماگونه این مثل بازی میشود و معماحل کردن با بسیار می پسندد و انجامش میدهد.

از نرم افزاری مایندمپ میتوان استفاده کرد به صورت نرم افزاری حفظ کردن نقشه ذهنی راحت تر است قابل بندی میشود و مراجعه مجدد راحت است.

ماندمپر هم نرم افزار دیگری است. در موبایل هم برنامه ایکس مایند است که روی گوشی استفاده میشود، این برنامه را روی گوشی می‌توان ریخت و هر زمان طراحی را انجام دهیم.

مرور باید دو تا پنج دقیقه زمان بگیرد:

مرور معکوس گردی این جلسه:

_ساختار ذهنی مایندمپ/ چگونه نقشه ذهنی را تصویر کنیم/ چطور مرور کنیم/ زمانهای حیاتی مرور و نمودار و منحنی فراموشی اینگهاوس.

چیزی که فراموشم سد را دورش خط میکشم بین سه تا سی ثانیه تلاش میکنم یادآوری کنم. اول سراغ منبع اصلی نمی‌روم تلاش میکنم با یادآوری کنم بعد از مرور اگر یادم نیامد میروم سراغ منبع اصلی و آن قسمت را دوباره مطالعه میکنم.

روی پور تند و با مطالعه تند تنها دنبال آن مطلب بروم بعد علامتی که دورش خط کشیدم را از روی مایندمپ پاک کنم.

معاونت آموزش حوزه های علمیه ی خواهران استان قم / مرداد ماه 1402